Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

Inleiding 3
2. Een generieke benadering: Wat kan op basis van de cases in het algemeen worden ge-
zegd over de kosten en baten van zelfregulering versus de kosten en baten van wetgeving?
Kan op basis van deze KBA’s de hypothese dat (geconditioneerde) zelfregulering
over het algemeen goedkoper is dan wetgeving worden aangenomen?.
Om de kosten en baten van een institutie te kunnen bepalen, dient bekend te zijn hoe de
institutie in praktijk wordt opgezet, toegepast en gehandhaafd. Allereerst is daarom gekeken
hoe het reguleringsproces – dat wil zeggen van de totstandkoming van regels, via naleving in
de praktijk tot aanpassing van de regulering – eruit ziet voor de verschillende instituties (i.c.,
geconditioneerde zelfregulering en wetgeving).
Het onderzoek is uitgevoerd op basis van uitgebreid literatuur- en documentenonderzoek,
op basis van een uitgebreide websearch en op basis van een aantal interviews (zie de lijst met
gesprekspartners achter de literatuurlijst). Daarnaast is gebruik gemaakt van de kennis en
inzichten die bij eerdere onderzoeken op het gebied van zelfregulering zijn verkregen. Voorbeelden
zijn de eerder genoemde SEO-inventarisatiestudie en de daarin opgenomen fact-
sheets voor verschillende zelfreguleringsinstrumenten alsmede de workshop die op 18
september 2003 is gehouden ten bate van het vervaardigen van de roadmap zelfregulering. 5
1.3 Leeswijzer
Dit tussenrapport bevat, op de kernpunten en de literatuurlijst na, zeven hoofdstukken. In
hoofdstuk 2 wordt het onderzoeksveld afgebakend en het reguleringsproces geschetst. Ook
wordt de KBA-methodiek toegelicht en worden de cases geselecteerd.
De hoofdstukken 3 tot en met 6 beschrijven elk een case. Per case wordt eerst kort een inlei-
ding gegeven, waarna het nul- en projectalternatief worden gedefinieerd. Vervolgens worden
de verschillende kosten- en baten posten gecategoriseerd en wordt aangegeven welke kosten-
en batenposten voor welke actor van belang zijn. Ten slotte wordt bij elke case een tentatieve
conclusie gegeven (is zelfregulering of wetgeving goedkoper in deze case?) en worden
de implicaties van de case voor het generieke KBA kader geschetst. De lezer die alleen in de
5 Tijdens deze workshop werden de theoretische inzichten uit de inventarisatiestudie met de hulp van
circa 40 ervaringsdeskundigen getoetst aan de praktijk van vier cases: (1) zelfregulering
(contractuele instrumenten) in ziekenhuizen, (2) informatie-uitwisseling over kabels, leidingen en
buizen (KLIC), (3) ketengarantiestelsels en voedselveiligheid en (4) geschilbeslechtende instrumenten.
Dit heeft geresulteerd in de roadmap zelfregulering. Dit is een internet-hulpmiddel
(wegwijzer) waarmee potentiële gebruikers van zelfregulering kunnen nagaan of zelfregulering in
hun geval een haalbare optie en zo ja, welk instrument dan voor de hand ligt. De roadmap is te
vinden op www.seo.nl en op www.zelfregulering.nl.