Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

Afbakening en methodiek 23
Baten (+) en kosten (-)
Totstandkoming
♦ Meer en betere informatie binnen de sector (+)
♦ Zelfregulering is flexibeler en komt eenvoudiger en sneller tot stand (+)
♦ Zelfregulering ontlast het overbelaste overheidsapparaat (+)
♦ Gevoeligheid voor lobbyisten (-+)*
♦ Regulering sluit beter aan op handelingsperspectief sector/Door middel van eigen maatregelen kan
vaak beter rekening worden gehouden met de specifieke omstandigheden van het bedrijf of de
sector (+)
Naleving
♦ Grotere prikkel en bereidheid tot (spontane) naleving (+)
♦ Zelfregulering ontlast het overbelaste overheidsapparaat (+)
♦ Mogelijk minder administratieve lastendruk (de uitvoeringslasten voor burgers en bedrijven), omdat
zelfregulering met minder ‘regeltjes’ gepaard gaat (+)
♦ Mogelijk minder nalevingskosten (de moeite (administratief, fysiek) om aan de regels te voldoen):
(+)
♦ Omdat alleen die kosten worden gemaakt die vanuit het perspectief van de probleemoplossers
(de sector) strikt nodig zijn, en
♦ omdat de nadruk meer ligt op preventie dan op repressie**
♦ omdat er een nauwere band is tussen het nemen van beslissingen en het dragen van de gevolgen
daarvan
♦ Zelfregulering vereist meer metatoezicht (d.w.z. de algemene alertheid, het ontvangen van signalen
uit de samenleving en het reageren op deze signalen) (-)
♦ Nalevingskosten/Bestedingseffecten (de gevolgen van regulering voor het beslag op productiefactoren)
(-+):
♦ Personeelskosten (exclusief administratie): operationele kosten (voor bijvoorbeeld bediening,
toezicht en onderhoud, overheadkosten voor initiëren, begeleiden, controleren en coördineren)
en kosten voor intern onderzoek
♦ Inachtnemingskosten: de personele en materiële kosten die bedrijven of instellingen moeten
maken om aan de gestelde regels te voldoen (het verkrijgen van vergunningen, het verschaffen
van informatie of het aanschaffen van vereiste apparatuur)
♦ Kosten van uitbesteden werkzaamheden (betalingen voor door derden verrichte diensten)
♦ Dervingskosten (gederfde netto potentiële winsten als gevolg van de voorgenomen regelgeving)
♦ Overige nalevingskosten (verzekeringen, huisvesting, bodemsanering ed.)
Aanpassing
♦ Zelfregulering is flexibeler en dus gemakkelijker aan te passen (+)
♦ Mogelijk preëmptief effect (-) #
Overig (nog niet in te delen)
♦ Zelfregulering ook als de overheid niet ingrijpt (ook als er geen sprake is van een (ernstig) marktfalen)
(+)
Bron: SEO.
* Hier is een -+ opgenomen omdat dit rent-seeking effect ook mogelijk is bij overheidsregulering (als overheid
regels uitvaardigt en middelen geeft zullen marktpartijen op zoek gaan naar mogelijkheden om deze om
te buigen).
** Zie bijvoorbeeld: Ministerie van Justitie, 2003, p. 25.
# Een preëmptief effect speelt alleen bij zelfregulering en treedt op als gevolg van het feit dat een sector zelfregulering
in een bepaalde richting kiest, waardoor de wetgever die later strengere regulering overweegt
voor een fait accompli staat. Bij wetgeving geeft de overheid van begin af aan (eventueel in overleg met
een sector) de richting aan en is er dus minder sprake van path dependence.