Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

Samenvatting
De samenvatting is opgebouwd in drie delen: een korte beschrijving van de onderzoeksvraag,
het onderzoek en het antwoord.
De vraag
Stel er is een probleem. Niet zo maar een probleem, maar een probleem waarbij een publiek
belang in het geding is. Een publiek belang bovendien dat geschaad kan worden, en wel in
die mate dat overheidsingrijpen gerechtvaardigd zou kunnen zijn. Hoe kan dit probleem dan
het best worden opgelost, met overheidsregulering (wetgeving) of met zelfregulering? Voor
deze vraag te beantwoorden, definiëren we eerst de centrale begrippen zelfregulering en wetgeving.
Zelfregulering houdt in dat maatschappelijke partijen in bepaalde mate zelf verantwoordelijkheid
nemen voor het opstellen en/of uitvoeren en/of handhaven van regels, indien nodig
binnen een wettelijk kader. In dit onderzoek gaat het om geconditioneerde zelfregulering: de
overheid stelt dan een doel en maakt daarbij gebruik van het middel zelfregulering. Bij zuivere
overheidsregulering of wetgeving stelt de overheid een doel en stelt tevens ook de midde-
len vast om tot het gestelde doel te komen en zorgt daarbij voor toezicht en handhaving.
De centrale onderzoeksvraag luidt dan als volgt:
“Kan op basis van een kosten-baten analyse (KBA) in het algemeen worden
gesteld dat (geconditioneerde) zelfregulering minder kosten of meer baten met
zich meebrengt dan wetgeving?”
Het onderzoek
Deze vraag is beantwoord op basis van een theoretische studie (welke kosten- en batenposten
zijn op basis van de theorie te verwachten?) en een empirische studie van 4 cases. De
cases hebben betrekking op (1) de taximarkt, (2) de kinderopvang, (3) de schade aan kabels,
buizen en leidingen door graafwerkzaamheden, en (4) de registratie van stroomstoringscijfers.
Voor deze cases is een kengetallen KBA uitgevoerd conform de in de OEI-leidraad
beschreven methodiek. 1 Hierbij is onderscheid gemaakt naar (a) de sector (de bedrij-
1 Eijgenraam et al., 2000.