Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

Conclusies 101
door externe factoren (zoals Europese eisen). Het is dan efficiënt als de overheid deze zelf-
regulering gebruikt in haar wetgeving en niet op nieuw het wiel uitvindt.
Indien het vrijblijvende karakter van de zelfreguleringsafspraak een te lage effectiviteit in de
hand werkt, kan door het omzetten cq. inbedden van de zelfregulering in wetgeving de
handhaving effectiever ter hand worden genomen. Omgekeerd kan het ook: zelfregulering
kan ook dienen als aanvulling op wetgeving. 114
7.3 Hoofdconclusies
Deze kosten-baten analyse heeft drie hoofdconclusies:
I. De reguleringskosten – dat wil zeggen de kosten voor de totstandkoming, naleving
(inclusief administratieve lasten) en aanpassing van de regulering – zijn bij
zelfregulering lager dan bij wetgeving. Dit geldt zeker indien 100 procent naleving
(volledige effectiviteit) niet noodzakelijk is om publieke belangen op een acceptabele
wijze te borgen; wetgeving is dan vaak een duur alternatief, omdat de nalevingskosten
veelal hoger zijn dan bij zelfregulering. Een dergelijke algemene uitspraak is niet voor
de overige kosten- en batenposten te doen.
II. De mogelijkheden voor zelfregulering zijn in praktijk hoogstwaarschijnlijk nog niet
volledig benut. De overheid neigt nog sterk naar wetgeving. Als er binnen de overheid
wel voor zelfregulering wordt gekozen, wordt te snel naar het instrument certificering
gekeken. Dit leidt tot een verschuiving van de handhavingslasten van publieke naar
private middelen.
III. Uit het literatuuronderzoek en de onderzochte cases komt naar voren dat er in de
praktijk nog nauwelijks een systematische afweging van wetgeving versus zelfregulering
plaatsvindt. Een geschikt afweginsginstrument is een kosten-baten analyse – een tot
nog toe niet of nauwelijks toegepast instrument. Toepassing van het in dit rapport
ontwikkelde afwegingsinstrument is noodzakelijk om een betere keuze tussen
zelfregulering en wetgeving (en regulering in het algemeen) te kunnen maken.
Dit rapport is geen pleidooi voor wetgeving of voor zelfregulering. De keuze voor een van
beide instituties zal per case gemaakt dienen te worden. Het rapport is erop gericht om de
114 Bijvoorbeeld: de standaardregeling en de Wbk, zei hoofdstuk 4.