Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

Conclusies 95
Dit gebrek aan kwantitatieve gegevens geldt echter niet alleen voor de kosten van wetgeving.
In de volgende conclusie blijkt dat ondanks het feit dat de kosten en baten bij zelfregulering
in principe wel berekend zouden kunnen worden, deze data in praktijk uiterst schaars zijn.
Conclusie (7): De beschikbaarheid van kwantitatieve gegevens t.b.v. de KBA is zeer
beperkt. Dit hangt samen met het feit dat er op dit moment nog
(nagenoeg) geen KBA’s van wetgeving en zelfregulering zijn uitge-
voerd. Uit het literatuuronderzoek en de onderzochte cases komt
naar voren dat er in de praktijk nog nauwelijks een systematische
afweging van wetgeving versus zelfregulering plaatsvindt. De huidige
methodieken (BET en U&H) bieden in dit opzichtte weinig soelaas.
Een geschikt afweginsginstrument is een kosten-baten analyse – een
tot nog toe niet of nauwelijks toegepast instrument. Toepassing van
het in dit rapport ontwikkelde afwegingsinstrument is noodzakelijk
om een betere keuze tussen zelfregulering en wetgeving (en
regulering in het algemeen) te kunnen maken.
In het kader van de KBA van dit onderzoek is het van belang om te weten of er bepaalde
kosten- en/of batenposten zijn die zeer groot zijn en dus dominant zijn (en die dus bepalend
kunnen zijn bij de afweging wetgeving versus zelfregulering). Deze vraag is echter moeilijk te
beantwoorden, omdat de omvang van de monetaire waarden van de effecten niet bekend is.
Dominantie van effecten is daarom moeilijk vast te stellen. 106 Om de mogelijke effecten van
zelfregulering en wetgeving op een rijtje te zetten, is er in het kader van dit onderzoek uitgebreid
gezocht naar potentieel relevante literatuur en zijn vele documenten doorgelezen. De
belangrijkste publicaties staan in de literatuurlijst vermeld. Hierbij valt op dat sommige titels
en beschrijvingen veelbelovend zijn, maar dat de inhoud uiteindelijk niet veel meer blijkt op
te leveren dan het standaardkader, zoals we dat beschreven in de inventarisatiestudie (SEO,
2003a). Anders gesteld: als over kosten en baten wordt gesproken wordt veelal gerefereerd
aan voor- en nadelen zoals we die al kennen. Geconcludeerd moet dan ook worden dat er
tot op heden nagenoeg geen relevant kosten-baten onderzoek op dit gebied is verricht. Dit
terwijl de toepassing van een afwegingsinstrument juist noodzakelijk is om een betere keuze
tussen zelfregulering en wetgeving te kunnen maken. Een geschikt afweginsginstrument is
een kosten-baten analyse, zoals die in dit rapport is ontwikkeld.
106 Wel is gebleken dat nalevingskosten een dominante rol spelen bij de afweging wetgeving en
zelfregulering (zie de afruil effectiviteit en nalevingskosten).