Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

20 Hoofdstuk 2
Enige tijd geleden heeft het Verbond van Verzekeraars, een branche-organisatie die veel
ervaring heeft met zelfregulering, op basis van jarenlange ervaring met zelfregulering, wel de
volgende constatering met betrekking tot de kosten en baten van zelfregulering en wetgeving
in hun branche gedaan: 30
- In het geval van vrije zelfregulering kunnen de directe kosten soms hoog zijn, voornamelijk
als gevolg van handhavingsarrangementen. Dit kan het gevolg zijn van het feit dat een
zelfregulerende organisatie zichzelf in stand probeert te houden en dat er zelfs sprake kan
zijn van een zelfversterkend effect. Het kan in bepaalde gevallen in het belang van de
zelfregulerende organisatie zijn om zich steeds groter en belangrijker te maken, waardoor
de kosten van zelfregulering wel eens hoog kunnen uitpakken. Echter, marktpartijen zul-
len alleen dan tot vrije zelfregulering overgaan indien de kosten daarvan lager zijn dan de
baten. Als er een mogelijkheid bestaat om deze kosten aan de consumenten, toeleveranciers
of onafhankelijke distributeurs door te berekenen (dit hangt in principe af van de
prijselasticiteit van de vraag) dan is er geen prikkel om de kosten van zelfregulering te
beheersen. 31
- In het geval van geconditioneerde zelfregulering kan, volgens het Verbond van Verzekeraars,
het laagste kostenniveau ontstaan, omdat de handhaving niet privaat georganiseerd
behoeft te worden en de administratieve lasten beperkt kunnen blijven.
- Ten slotte kan wetgeving, zo vervolgt het Verbond voor Verzekeraars, tot hoge
administratieve lasten leiden.
Deze laatste constatering is recent aangevuld met nieuwe inzichten die werden verzameld
door het Verbond van Verzekeraars. In december 2003 heeft het Centrum voor Vezekeringsstatistiek
(CVS) in een publicatie een meetinstrument voor de nalevingslasten voor ver-
zekeraars beschreven. Hieruit blijkt dat de kosten van wetgeving niet zo zeer de administratieve
lasten, maar juist de nalevingslasten betreffen.
Deze publicatie levert wel interessante inzichten op, maar is niet direct bruikbaar voor de
voorliggende KBA. Dit meetinstrument staat beschreven in box 4.
30 Informatie verkregen middels persoonlijke communicatie met de heer Jan van Rijckevorsel van het
Verbond van Verzekeraars (27 januari 2004).
31 Zie ook: SEO, 2003a, pp. 18-19.