Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

22 Hoofdstuk 2
(b) bedrijfsleven/de sector (brancheorganisaties en individuele bedrijven en maatschap-
pelijke instellingen), en
(c) consumenten (individuele consumenten en de maatschappij).
2.2.2.3 Resumerend
In tabel 8 staat een handvat dat in de cases bij de invulling van het generieke kader kan worden
gebruikt. Deze tabel is gebaseerd op literatuuronderzoek (zie de bovengenoemde 4 ele-
menten, maar ook de literatuurlijst). De kosten- en batenposten worden in deze tabel
beschreven vanuit het perspectief van zelfregulering. In veel gevallen zullen de kosten- en
batenposten omdraaien als we uitgaan van wetgeving. Echter, het is in sommige gevallen
ook denkbaar dat dezelfde kosten- en batenposten gelden voor beide instituties, maar dat de
omvang ervan verschilt. In de tabel is verder het onderscheid tussen geprijsde en niet-
geprijsde effecten weggelaten, omdat dit vaak alleen per case valt te bepalen. Er is tevens een
categorie ‘overig’ opgenomen, omdat de hier in opgenomen effecten niet in algemene zin
zijn toe te schrijven aan bepaalde categorie effecten. De batenposten worden aangeduid met
een (+), de kostenposten met een (-) en de case-afhankelijke (en dus niet in generieke termen
te vangen) effecten met een (-+).
Tabel 8: Mogelijke kosten en baten van geconditioneerde zelfregulering (t.o.v. wetgeving)
Baten (+) en kosten (-)
Directe effecten
♦ Programma-effecten, dat wil zeggen effecten die verwijzen naar de consumptieve, de pro ductieve en
de verdelingsaspecten van een regulering als voorziening (-+)
♦ Meer transparantie (-+)
♦ Mogelijk concurrentiebelemmerende effecten/toenemende macht van de sterkste of best georganiseerde
(-)
♦ Overige marktwerkingseffecten (-+)
♦ Mogelijke aantasting van de rechtszekerheid/de (soms) onnodige verschillen in de regelgeving (-)
♦ Minder verborgen beleidskosten (overheidsregelgeving beperkt marktpartijen in hun keuzemogelijkheden
en belemmert ze bij het kiezen van de doelmatigste oplossing) (+)
Indirecte effecten
♦ Minder kosten van efficiëntieverlies (‘excess burden’): regulering kan leiden tot andere prijsverhoudingen
voor bijvoorbeeld inputfactoren in het productieproces of voor goederen en diensten in het
algemeen. Deze prijsverstoring kunnen leiden tot een welvaartsverlies (+)
Externe effecten
♦ Per case te bepalen
Sociale effecten
♦ Grotere betrokkenheid van burgers en maatschappelijke organisaties bij het betreffende onderwerp
vanwege de toegenomen mogelijkheid om zelf in ruimere mate richting te geven aan het gedrag
♦ Verder per case te bepalen
Reguleringskosten
♦ Minder transactiekosten (-+) of (+)