--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mezarlardır. Bunlarda platformlar bazen daire ya da yarım daire şeklinde olabilmektedir.<br />
Gömü için oluşturulan mezar odaları, içlerine bir gömünün rahatça sığabileceği hatta<br />
daha büyük boyutta olabilmekte <strong>ve</strong> üstü iri taş bloklarla kapatılmaktadır. Platform içlerinde<br />
oluşturulan mezarlar, sandık mezar geleneğinde örme duvar tekniğinde yapılırken<br />
bazen tekil bazen yan yana birkaç örnekten oluşabilmektedir. Çamtepe’nin Çataltepe’ye<br />
yakın alt yamaçlarında yoğunlaşan bazı örneklerde ise gömü platformlarının<br />
tıpkı tümülüs mezarlarda olduğu gibi dairesel bir şekilde yapılmış olması oldukça ilginçtir.<br />
Bu tipe giren örneklerde uzunluğu 2.00-2.05 m., iç genişliği yer yer 1.50 metreyi bulan<br />
gömütlerin, platform dış dairesini takip eder şekilde yan yana sıralandığı <strong>ve</strong> ölü başlarının<br />
platform kenarına gelecek şekilde yerleştirildiği anlaşılmaktadır.<br />
Bu tür mezarların ilginç bir özelliği de çoğu örnekte gömütün üzerinin -uzunluğu<br />
tüm gömütü kapsayacak boyutta- tek bir kapak taşıyla kapatılmış olmasıdır. Bunların<br />
genişlikleri 2.00 m. yükseklikleri ise 1.80-1.90 m.ye ulaşabilmektedir (Resim: 4). Bazı<br />
örneklerde mezar girişi platformun hemen kenarında başlar şekilde inşa edilmiştir. ‹nhumasyon<br />
gömülerin yanında yer yer karşılaşılan kremasyon mezarlar 0.40-<br />
0.50x0.70-0.80 m. boyutlarında <strong>ve</strong> 0.60-0.70 m. derinliktedir. Yangınla açılan alanlarda<br />
belirlediğimiz örnekler Inhumasyon (normal) gömülerin yanında kremasyon gömülerin<br />
(Resim: 5) sayı olarak oldukça fazla olduğunu göstermektedir. Üç ayrı bölgede yoğun<br />
olarak belirlediğimiz mezarların tiplerindeki zenginlik <strong>ve</strong> çeşitlilik dışında benzerlerinin<br />
Anadolu’nun başka hiçbir bölgesinde görülmemesi ilginçtir.<br />
Örnekler içinde farklı bir tip ise, tümülüs şeklinde yuvarlak plânlı taş yığınları altındaki<br />
gömütün bir oda şeklinde değil de sanduka şeklinde olmasıdır. Bu tipte belirlediğimiz<br />
bir örnekte gömütü çevreleyen taş yıkıntısının çapı yaklaşık 4.50-5.00 m. olmasına<br />
karşın, gömüt yeri sadece 1.14x0.59 m. kadardır.<br />
2003 yüzey araştırmaları sonucu bulduğumuz <strong>ve</strong> yanan geniş orman alanın yok<br />
olması sonucu ortaya çıkan güneybatı nekropol alanı Pedasa’da <strong>ve</strong> Bodrum Yarımadası’nda<br />
bugüne dek benzerlerini henüz tanıyamadığımız yeni gömüt tiplerini içermektedir.<br />
Bunlar, benzerlerinin henüz bilinmemesi nedeniyle Leleg kültürü <strong>ve</strong> uygarlığı<br />
araştırmalarına büyük katkı sağlayacaktır. Yangın sonrası büyük ölçüde tahrip edilen<br />
bu alanda tarafımızdan gerçekleştirilen yüzey araştırmalarının desteklenmesi yanında,<br />
acil kurtarma kazılarına da i<strong>ve</strong>dilikle gereksinim duyulmaktadır. Pedasa zengin nekropol<br />
buluntuları ile sürekli yoğun kaçak kazıların hedefi olmakta <strong>ve</strong> yağmalanarak her<br />
geçen gün biraz daha yok edilmektedir. Bodrum Yarımadası’na özgü Leleg kültürüne<br />
ilişkin araştırmaya değer en önemli kalıntıları barındıran Pedasa’da çalışmaların sürekliliği<br />
bu bağlamda büyük önem taşımaktadır. Nekropol alanlarının yangınla tümüyle açığa<br />
çıkması bugüne dek yoğun bitki <strong>ve</strong> maki topluluğu altında korunarak günümüze kadar<br />
gelebilmiş zengin nekropol kalıntılarını tümüyle açığa çıkarmış <strong>ve</strong> kaçak kazı <strong>ve</strong><br />
tahribata karşı risk altına sokmuştur. Yüzey araştırması sırasında edindiğimiz izlenim<br />
bu alandaki kaçak kazıların önemli bölümünün de orman yangınından hemen sonra<br />
gerçekleştirilmiş olduğudur.<br />
Pedasa’nın geniş territoriumunda yaptığımız yüzey çalışmasında nekropol alanlarından<br />
başka sivil yerleşim kalıntıları da saptanmıştır. Bunların büyük bölümü Pedasa<br />
akropolisine kuş uçumu yaklaşık 2 km. uzaklıktaki Elma Dağ’ın batı <strong>ve</strong> kuzeybatısındaki<br />
tepelerde yerleşiktir. Bunlardan Elmadağ <strong>ve</strong> Çam Tepe arasında belirlediğimiz<br />
bir yapı 11.30 m. çapındaki yuvarlak biçimli halka duvar <strong>ve</strong> onun önünde yan yana sıralı<br />
dikdörtgen biçimli odalardan oluşan yaşama mekânlarını içeren <strong>ve</strong> tarımsal üretimle<br />
ile ilgili bir Leleg yapısıdır.<br />
Benzer işlevli ancak bu kez farklı tasarda olan yapı, kuzey bölümü 10.70 m.<br />
uzunluğunda yan yana iki dikdörtgen oda <strong>ve</strong> doğudakinin önüne bir odanın eklenmesiyle<br />
oluşmuş üç odalı bir çiftlik evidir. Bindirme tekniğinde yalancı tonozla örtülü<br />
mekânların önünde uzun bir teras oluşturulmuştur. Gerek örtü sistemi gerekse duvar<br />
tekniği bakımından özgün bir Leleg yapısıdır. Ayrıca Elmadağ’ın doruğunda doğu bölümü<br />
yaşama mekânları <strong>ve</strong> onun önünde 40x30 m. boyutlarında bir alanı çeviren sur<br />
duvarıyla sınırlanmış bir yerleşme yeri belirlenmiştir. Doğuda yerleşme yerinin arkasın-<br />
139
Change language