--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kilisenin içinde yerlerde dağınık bulduğumuz liturjik işlevli elemanlara ait taş<br />
öğeler de envanterlenmiştir. Levhalar <strong>ve</strong> arşitrav parçaları, bezemelerindeki motif <strong>ve</strong><br />
üslûp özelliklerine göre 6. yüzyıla aittir (Resim: 6).<br />
Yapı içinde bulduğumuz boyalı pithos gövdeleri de tarihlendirmemizi destekler<br />
niteliktedir.<br />
Araştırmamız Finike'den sonra Kumluca İlçesi'ndeki üç yerleşimde Güneşli/Gedelma,<br />
Gödene/Kotanna <strong>ve</strong> Gölcük'te sürdürüldü.<br />
Kumluca İlçesi Altınkaya/Gödene Beldesi’ne bağlı Güneşli Mahallesi’nde yer<br />
alan Gedelma antik yerleşimindeki Kale, batısında Teke Dağı'nın eteklerindeki alçak tepede<br />
yer alır.<br />
Kale, doğusundaki ovaları görüş alanına alarak, kıyıdan gelebilecek saldırılara<br />
karşı korunma amacıyla yapılmış olmalıdır. Seyirdimi, mazgalları <strong>ve</strong> epalkhion/korkuluk<br />
duvarıyla antik özelliklerin Ortaçağ'da sürdürüldüğü kalelere tipik bir örnektir (Resim:<br />
7). Yapı, düzgün olmayan küçük boyutlu taşlarıyla Bizans duvar tekniğini yansıtır 4.<br />
Kalenin kuzeyindeki tepenin yamacında bir kilise olduğunu, ancak yoğun bitki örtüsü<br />
nedeniyle ulaşılamadığını, Güneşli Köyü sakinlerinden öğrendik. Sık bitki örtüsü<br />
arasında kiliseyi bulmaya çalışırken, yer yer rastladığımız duvar kalıntıları buradaki<br />
yerleşimin boyutları hakkında fikir <strong>ve</strong>rmektedir. Kilisenin duvarları yaklaşık örtüye geçiş<br />
seviyesinde ayakta olmasına karşın, bitki örtüsü geniş açılı fotoğraf çekmemizi engellemiştir.<br />
Duvarların malzeme <strong>ve</strong> tekniği, dağlık bölgedeki diğer Bizans yapılarıyla uyumludur.<br />
Ayakta kalan kilise, plân tipi ile yerleşimin dinsel odağı olduğunu belirlemektedir.<br />
Tek nefli, doğusu Lykia'nın bölgesel özelliği olan trichonchos plânlı kilisenin doğusunda,<br />
olasılıkla önceki evreye ait bir yapının apsisi eksenden biraz kaymış biçimdedir.<br />
Yapıya batıdan <strong>ve</strong> güneyden birer kapı açıklığı ile girilmektedir (Çizim: 2). Yapının<br />
içinde <strong>ve</strong> çevresinde mimarî bezemeye ilişkin herhangi bir taş eser bulunamamıştır.<br />
Örtü sistemini belirleyici bir <strong>ve</strong>ri yoktur. Sırsız gövde parçaları dışında seramik buluntu<br />
görülmemiştir.<br />
Kumluca İlçesi, Altınkaya/Gödene Beldesi’nde Kotanna antik adıyla bilinen yerleşim,<br />
beldenin batısındaki tepe üzerinde yer alır. Tepenin en üst düzleminde bir TV<br />
<strong>ve</strong>ricisinin yerleştirilmesi, tepeye çıkışı sağlayan geniş bir yolun açılmasına neden olmuştur.<br />
Uydunun bulunduğu alan da dikenli tellerle çevrilmiş <strong>ve</strong> açılan yol düzlenmiştir.<br />
Bu çalışma sırasında yıkılmış olan yerleşime ait duvarların molozları <strong>ve</strong> hatta üzeri<br />
resimli duvar sıvaları yol kenarında gözlenmektedir. Yamaçta kalan duvar kalıntıları<br />
olasılıkla bir savunma yapısına aittir. Tepenin alt kısmında 1955 tarihli Altınyaka Merkez<br />
Camii'nin avlusundaki düzenlemede yerleştirilen taş öğeler <strong>ve</strong> bahçedeki evin duvarında<br />
devşirme kullanılmış taş eserler, olasılıkla kentten getirilmiştir. Mimarî işlevli<br />
taş öğelerin, ikisi konsol, biri silmedir (Resim: 8). Erken Hıristiyan <strong>ve</strong> Bizans bezemeleri<br />
<strong>ve</strong> biçimlerinin izlendiği bu örnekler, yerleşimin dönemi hakkında fikir <strong>ve</strong>rmektedir.<br />
Seramikler 6.-7. yüzyıla ait kırmızı astarlı ağız, gövde <strong>ve</strong> kulpları ile boyalı ağız<br />
<strong>ve</strong> boyundur.<br />
Kumluca İlçesi, Gölcük Köyü’ndeki Kale-Yerleşim, (Kitanaura?) düzlükte yer<br />
alan köyün hemen yanında yükselen tepenin üst düzlemindeki geniş alanda yer almaktadır.<br />
Surlarla çevrili yerleşimdeki yapı kalıntıları, duvar malzeme - tekniği <strong>ve</strong> anıtsal nitelikleriyle<br />
Roma Dönemine ait olmalıdır. Burada herhangi bir çalışma yapılmamıştır.<br />
Araştırmamızın son bölümünü Lykia'nın kuzeyinde Elmalı İlçesi'nin çevre köylerinde<br />
gerçekleştirdik. Bizans Dönemi saptadığımız altı yerleşim, Zümrütova, Podalia,<br />
Yuva, Çobanisa, Avdan <strong>ve</strong> Ovacık'tır.<br />
Elmalı İlçesi’nde Zümrütova Köyü’ndeki kale, köyün yanındaki tepe üzerindedir.<br />
Geniş görüş alanı ile Zümrütova'ya hâkim bir konumdadır. Yaklaşık 70x80 m. boyutla-<br />
4 Jacobek, a.g.e. 1994, 865, Abb. 3.<br />
79
Change language