--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PHRYGİA VE PİSİDİA’DA<br />
YENİ EPİGRAFİK YÜZEY ARAŞTIRMALARI<br />
Thomas DREW-BEAR*<br />
2003 yılında yaptığım yüzey araştırmaları süresince, bana gösterilen yakın ilgi<br />
<strong>ve</strong> destek için başta Sayın Genel Müdür olmak üzere, <strong>Kültür</strong> Varlıkları <strong>ve</strong> Müzeler Genel<br />
Müdürlüğü’nün tüm personeline <strong>ve</strong> Afyon Müze Müdürü Sayın Mevlüt Üyümez, Isparta<br />
Müze Müdürü Sayın Jale Dedeoğlu ile Kütahya Müze Müdürü Sayın Metin Türktüzün’e,<br />
ayrıca temsilcim Amasya Müzesi’nden Sayın Celal Özdemir’e gösterdiği öz<strong>ve</strong>ri<br />
<strong>ve</strong> gayretinden dolayı içtenlikle teşekkür ederim.<br />
Kısaca sözünü edeceğim <strong>ve</strong> yeni bulunan yazıtlar, hem din tarihi, hem de Hellenistik<br />
<strong>ve</strong> Roma’nın politikası, idarî tarzı <strong>ve</strong> kültür tarihinin yanı sıra Anadolu’nun topografyası<br />
<strong>ve</strong> Hıristiyan teşkilatı açısından önemli sonuçlar elde etmemize olanak sağlamıştır.<br />
Böylece, Afyon Müzesi’nde <strong>kopya</strong> ettiğim, Frig yerel tanrısı Zeus Bennios’a<br />
adanmış bir sütun üzerindeki yazıttan (Resim: 1), bir köy şenliğini kutlamak için Manes<br />
oğlu Theotimos isimli bir köylünün ilk önce 30 denarii, sonradan da 16 denarii daha bağışladığını<br />
öğrenmekteyiz. Her ne kadar bu metin Roma İmparatorluğu zamanında<br />
M.S. II. <strong>ve</strong>ya III. yüzyılda yazılmış ise de, yazıtta belirlenen köyün adı Isbourea ile tanrı<br />
Zeus’a <strong>ve</strong>rilen sıfat Bennios, çok eski olup Yunanlılar’ın Anadolu’ya gelmelerinden<br />
asırlar önce bu bölgede yasayan yerel Frig kültürüne ait olduğu anlaşılmaktadır. Aufstieg<br />
und Niedergang der römischen Welt adlı dizinde Zeus Bennios hakkında daha önce<br />
yayınladığım makaleye bu metin, yeni ek bilgileri getirmektedir. O zamanki yazdıklarıma<br />
göre, yerel Frigce kelimesi "Bennios", "şenlik" anlamını taşıyordu. Şimdi bu yazıt,<br />
onbeş sene önce öne sürdürdüğüm varsayımı kanıtlamaktadır.<br />
Hâlen Afyon İli’nde ünlü Synnada’da (bugünkü Şuhut) tarihî bir Osmanlı köprüsü<br />
restore edilmekte <strong>ve</strong>ya daha doğrusu, blokların tümü sökülüp yeniden inşa edilmektedir.<br />
Bu köprüde devşirme malzeme olarak kullanılmış bol sayıda antik <strong>ve</strong> Bizans blokları<br />
arasında iki önemli yazıt gün ışığına çıkmıştır. Bunların biri, kent merkezinde diktirilmiş<br />
olan bir heykel kaidesidir. Bu kaidede, Synnada’da yarışma kazanan Andronikos<br />
oğlu Andronikos isimli bir boksörün şerefine yazılan şiir (Resim: 2), o sporun Roma kültüründe<br />
ne kadar önemli olduğunu bize göstermektedir. Boksör Synnadalı olup kazandığı<br />
zaferden dolayı kendi vatanı adına taç giydirilerek ödüllendirildi. Aynı şehrin agora<br />
<strong>ve</strong>ya pazaryerinden 1930 senelerinde bulunmuş olan benzer birçok yazılı heykel kaideleri,<br />
Afyon Müzesi’nin bahçesinde sergilenmektedir. Osmanlı köprüsünde kullanılmış<br />
olan <strong>ve</strong> yeni keşfedilen bu kaide, elbette aynı gruba ait olup iki asır önce aynı agoradan<br />
yerinden çıkmış olmalı. -Ayrıca, Synnada Akropol’ünün eteğinde bulunan bir kadının<br />
mezar taşı, o şehrin yerel halkı içinde "Kornouta" gibi Lâtince isimlerin ne kadar<br />
yaygın olduğunu ortaya koymaktadır.<br />
* Prof. Thomas DREW-BEAR, 31 rue Royale, 69001 Lyon, FRANCE<br />
213
Change language