--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Burası taş işçiliğine göre, Erken Bizans Dönemine tarihlenmektedir. Bunların dışında
Çayırözü’nde bir adet yığma mezar kayıt altına alınmıştır.
Saimbeyli’nin güneydoğusunda bulunan Karakuyu Köyü’nün Dere Mahallesi’ndeki
Hocabey Deresi mevkii ya da Kale mevkiinde tahrip görmesine rağmen bir kısım
duvarları korunmuş olan bir mağara yerleşmesi ve ana kayaya oyulmuş basamaklar
tespit edilmiştir. Toplanan seramikler Geç Roma-Erken Bizans ve daha geç dönemlere
ait parçalardan oluşmaktadır. Köyün 1.1 km. batısında bulunan Kepen Nekropolü’nde
(Resim: 10) genellikle üzeri tonoz örtülü çok sayıda mezar kayıt altına alınmıştır.
Köyün 1.1 km. güneyindeki Mursal Nekropolü’nde ise, çok sayıda açılmamış yığma
mezar izlenebilmiştir. Alandan toplanan seramikler Geç Roma- Erken Bizans Dönemine
aittir. Köyün camisinde çeşme yapımı sırasında bulunmuş olan sütun tamburu, camide
sergilenmektedir. Bunun dışında köyün İÖO’nun yapımı sırasında bulunan mimarî
taş bloklar, bir akroter parçası, dibek ve yazıtlı bir stel ve Aksaağaç Köyü evlerinin
bahçelerine kadar taşınan mimarî parçalar kayıt altına alınmıştır. Karakuyu Köyü de
antik bir köy yerleşmesinin üzerinde yer almaktadır.
İlçenin doğusunda yer alan Payamburnu Köyü içinde mimarî elemanlar tespit edilmiş,
Koçak mevkiinde klineli kaya mezarları ve üzeri tonoz örtülü mezarlar ile Zoplar Mahallesi’nde
de klineli kaya mezarları kayıt altına alınmıştır. Bunun dışında köyün 2.9 km.
batısında yer alan Topallar Mahallesi’ndeki İÖO bahçesinde seramik izlenebilmiştir.
Saimbeyli İlçesi’nin doğusunda yer alan Aksaağaç Köyü’nün 800 m. güneyindeki
Gölyeri ve 250 m. güneydeki Çığlıkbaşı mevkilerinde de bölgede yaygın olan tonoz
örtülü mezarlardan görülmüştür, Çığlıkbaşı’ndaki yoğun seramik bu alanın Geç Roma
Dönemine ait bir köy yerleşmesi olarak tanımlamamıza neden olmaktadır.
İlçenin güneydoğusundaki Kapaklıkuyu Köyü’nün 650 m. güneydoğusunda karşımıza
çıkan anıtsal bir mezar (heroon) oldukça iyi bir durumda günümüze ulaşmıştır
(Resim: 11). Mezarın içinden ve çevresinden ele geçirilen seramik Geç Roma Dönemine
aittir. Köyün 700 m. güneybatısındaki Bostanlık’ta, kare plânlı, biri günümüze ulaşabilmiş,
en az dört mezar odalı bir anıtsal mezar (heroon) daha belgelenmiştir 16 (Resim:
12). Bu mezarın içinden ve çevresinden ele geçirilen seramikler Geç Roma-Erken Bizans
Dönemine aittir. Burada ‘Bostanlık Yerleşmesi’ olarak adlandırdığımız alanda,
“Yapı I” ve çevresine dağılmış durumda mimarî taş elemanlar, rozet içinde haç motifli
ve yazıtlı bir epigrafik malzeme ve Geç Roma Dönemine ait seramikler ele geçirilmiştir.
Alandaki diğer bir yapının girişinin temel taşları hâlâ ayaktadır. Bu yapıyı, “Yapı II”
olarak adlandırdık. Yapı içinden ve çevresinde bulunan seramikler Geç Roma Dönemine
aittir. Heroon I’in hemen yakınında Kapaklıkuyu mevkiinde yanında taş dibek ve tekne
ile günümüzde de kullanılmakta olan kemerli büyük bir sarnıç belgelenmiştir. Köyün
700 m. - 1.2 km. güneybatısındaki Ören ve Kale Nekropol’ünde, çok sayıda açılmamış,
yükseklikleri yaklaşık 10 m.yi bulan yığma mezarlar ve yine üzeri tonoz örtülü açılmış
durumda mezarlar kayıt altına alınmıştır. Ören’den ele geçirilen seramikler Geç Roma-
Erken Bizans Dönemine aittir. Ayrıca ortada rozet içinde, yanlarda iki haç bulunan epigrafik
malzeme, maden cürufu ve cam parçaları da tespit edilmiştir. Bu alanın devamı
olan ancak “Kale mevkii” olarak isim değiştiren alan aynı zamanda bir yerleşme birimidir.
Burada kilise olabilecek bir yapı ve çevresinde çeşitli mimarî elemanlar, yazıtlı bir
taş blok, girişleri sağlam kalmış ve tarafımızdan ‘Büyük Yapı’ olarak adlandırılan bir
başka yapı ve hemen yanındaki su kanalı ile olasılıkla bir havuz yapısı bulunmaktadır.
Ayrıca alanda tespit edilen beş adet mezar, tonoz örtülü tiptedir. Alanda öğütme taşı,
yarısı korunmuş pişmiş toprak ağırlık ve cam parçalarının yanı sıra Geç Roma-Erken
Bizans Dönemine ait seramikler ele geçirilmiştir.
16 Plân ve gömülerin yapıldığı oda/hücrelerin en yakın benzeri Tufanbeyli, Şar Köyü’nde yer alan ve halk arasında ‘Kırık
Kilise’ olarak bilinen, Geç Roma Dönemi anıtsal mezar yapısıdır: Bkz: Harper, R.P.-Bayburtluoğlu, İ., "Preliminary
Report on Excavations at Şar, Comana Cappadociae, in 1967", AS XVIII (1968), London, 150-155, Fig.3; Girginer,
K.S., "Kizzuwatna Araştırmaları Projesi: 2002 Yılı Adana ve Çevresi Arkeolojik Yüzey Araştırmaları ve Kummanni- Comana
İlişkileri", V. Uluslararas› Hititoloji Kongresi Bildiriler Kitab›, Baskıda ve Anabolu, M.U., Kappadokia Comana’s›ndaki
Mezar An›t›, İstanbul 1967, 14-16. Bunun dışında bölgedeki diğer bir benzer yapı da Develi, Gereme (Gedeme/Korama
2) antik yerleşmesinde karşımıza çıkmaktadır: Bkz: Hild, F.-Restle, M., a.g.e., 215.
165