--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı

süslemeler kazıma, iç içe dairelerle oluşturulan süslemeler baskı, renkli taş kakma veya
kabara biçimindeki bezemeler cloisonne tekniği ile yapılmıştır.
Adak, takdis ve tören olmak üzere üç işlevin belirlendiği haçların tümü Lâtin haçı
tipindedir, kollar merkezden uçlara doğru genişler. Adak haçlarında kollar düz, takdis
ve tören haçlarında kolların köşeleri daire/damla veya üç yapraklı yonca/palmet ile
sonlanır. Haçlardan üçü bezemesizdir, altı haçta stilize figürler (Meryem, azizler, Başmelek
Mikael) ve yazıt, altı haçta iç içe daire motifleri, dört haçta çeşitli geometrik, iki
haçta bitkisel motifler, bir haçta ise sadece yazıt bulunmaktadır.
İç içe daire motifleri Erken Bizans Döneminden itibaren tüm el sanatı ürünlerinde
karşımıza çıkar. Figürlü bezemelerde ise üslûp benzerliği dikkati çeker. Bu figürler
giysileri ayrıntılı bezenmiş, orans duruşunda, tümüyle stilize edilmiş Meryem, Başmelek
Mikael ve aziz tasvirleridir. Söz konusu stilize üslûptaki örnekler genellikle 10.-12.
yüzyıllar arasına tarihlenir 41. Bu örnekler, Bizans maden sanatında, özellikle haçlarda
Orta Bizans Döneminde figürlü süslemenin yaygınlaştığını, kazıma tekniğinin de sağladığı
olanakla stilize, basit çizgilerle, aynı atölyede üretilmiş gibi ortak bir üslûpta yapılan
figürlerin popüler olduğunu, bunun yanı sıra yazıt ile figürün kimliğinin belirlendiğini
göstermektedir.
41 J. A. Cotsonis, Byzantine Figural Processional Crosses, Washington, D.C. 1994, 102, no.12
56