--KAPAK ARAÞTIRMA kopya 1 - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Yücebelen Kalesi (Kemah-Yücebelen Köyü 4)
Kale, Kemah İlçesi’nin 26 km. güneybatısında bulunan Yücebelen Köyü’nün 5
km. güneyinde yer almaktadır. Kalenin batısında Kalebaşı Deresi, doğusunda ise Tunceli-Ovacık’a
açılan boğaz bulunmaktadır. Bu boğazın ovaya açılan noktasında kurulan
kalenin batısında ve kuzeyinde tatlı su kaynakları bulunmaktadır. Munzur Dağları’nın
kuzey eteğinde yer alan kale engebeli arazi içerisinde aniden yükselen büyük bir
kaya kütlesinin üzerine yapılmıştır. Kaleye 45 taş basamakla çıkılmaktadır. Ayrıca kalede
3 su sarnıcı bulunmaktadır. Bu sarnıçlardan büyük olanı 18 kaya basamaklıdır.
Benzer örneklerini, daha önceden tespit ettiğimiz Erzincan-Kız Kalesi ve Kemah Kalesi’nde
görmekteyiz 5. Kutsal alanın boyu 5.20 cm., yüksekliği 1.20 cm.dir. Kale çevresinde
yerleşmenin olduğunu gösteren mimarî kalıntılar ve mezar kalıntılarına rastlanmaktadır.
Keramik verileri Demir Çağı ve Ortaçağ’a aittir.
Bard›k Kalesi (Kemah-Yücebelen Köyü 6)
Yücebelen Kalesi’nin 2 km. güneybatısında yer alan kalenin kuzeydoğusunda
yer alan sur duvarları tespit edilebilmiştir. Kuru duvar tekniği ile yapılan sur duvarlarının
yüksekliği 1.5-2 m.yi bulmaktadır.
Ayrıca kale, konumundan dolayı savunmaya son derece elverişlidir. Kalede herhangi
bir keramik verisine rastlanmamıştır.
Bekçay›r Su Göleti (Kemah-Yücebelen Köyü 7)
Yücebelen Kalesi ile Bardık Kalesi’nin ortasında kalan kısımda yer almaktadır.
Yücebelen Kalesi’nin eteklerinden geçen Kale Deresi, Bardık Kalesi’ne gelmeden bir
su göleti ile kesilmiştir. Su göleti bugün tamamen toprakla dolmuş olmasına rağmen sınırları
belirlenebilmiştir 8. Su göletinin ve yukarıda bahsettiğimiz her iki kalenin de Demir
Çağı’ndan yani Urartu Döneminden kaldığını söylememiz mümkündür 9.
Sar›tafl Kalesi (Kemah-Çaml›yayla Köyü 10)
Kale Kemah-Refahiye yolunun 23. km.sinde bulunan yol ayrımının kuzeyinde
yer almaktadır. Kalenin bulunduğu mevki "Sarıtaş" olarak adlandırıldığından kale de
aynı isimle anılmaktadır. Kalede yapılan kaçak kazılar sonucunda hiçbir sur duvarının
ayakta kalmadığı görülmüştür. Araştırmamız esnasında dahi devam eden tahribat, maden
ruhsatı alan bir şirket tarafından devam ettirilmekteydi.
Kaleden toplanan keramik verileri İlk Tunç Çağı, Demir Çağı ve Ortaçağ’a aittir.
Kemah Kalesi (Kemah 11)
Erzincan’ın 50 km. güneydoğusunda yer alan Kemah İlçesi içerisinde yer almaktadır.
İlçenin güneyinde bulunan Munzur Dağları ile kuzeyde Karadağ arasında dar bir
4 39º 31`north, 38º 56` east.
5 Kız Kalesi ile ilgili geniş bilgi için bak; A. Ceylan: "1999 yılı Erzurum, Erzincan Yüzey Araştırması", 18. Araflt›rma Sonuçlar›
Toplant›s›-2, 2001, Ankara, 73.
6 39º 31`north, 38º 56` east.
7 39º 30`north, 38º 54` east.
8 Erzincan bölgesinde yaptığımız yüzey araştırmalarında belirttiğimiz su göletleri Urartu Dönemi özelliği taşımaktadır.
Benzerleri için bak.: A. Ceylan: "1999 Yılı Erzincan-Erzurum Yüzey Araştırmaları", 18. Araflt›rma Sonuçlar› Toplant›s›-2,
2001, 71 vdd.
9 Bölgenin Demir Çağı’nda Urartu egemenliğine geçmesi ile ilgili geniş bilgi için bak: T. Özgüç: Alt›ntepe-I, 1966, Ankara.;
T. Özgüç: Alt›ntepe II, 1969, Ankara.
10 39º 44`north, 39º 1` east.
11 39º 36`north, 39º 2` east.
190