You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
LASK PRA WDY. BLASK WOLNOSCI<br />
97<br />
yjasniae Siowo Boze«, zobowi~zany jest zabrae glos wtedy, gdy okrdlone<br />
urty mysli teologicznej i pewne twierdzenia filozoficzne s~ niezgodne<br />
prawd~ objawion~" (29).<br />
Encyklika jest wlasnie takim gJosem sprzeeiwu, przypominaj~cym<br />
undamenty nauczania moralnego KOScioia wobec rozpowszechnianych<br />
sp6lczesnie w~tpliwoSci i krytyki. Kiedy pami~ta si~ 0 wielkich sporach<br />
eologicznych, kt6re w dawnych epokach rozpalaly, ale takze i dzielily<br />
~hrzeseijan, sporach 0 rozumienie Tr6jcy Swi~tej, 0 pochodzenie zla, 0 sens<br />
ozej laski, to koncepcje, wobec kt6rych Papiez czuje si~ zobowi~zany<br />
~aj~e stanowisko, budz~ zadum~ i zaklopotanie. Dawni chrzeseijanie,<br />
~ewni swego wyr6znionego miejsca w swiecie, miewaJi najwyzej w~tpliwoci<br />
co do kwestii, jak ludzk~ wolnosc pogodzie z Boz~ Opatrznosci~.<br />
zisiaj natomiast powamie podnosi sit: problem, czy czlowiek istotnie<br />
ozni sit: od innych stworzen, czy w obliczu rozmaitych uwarunkowan<br />
udzkiego dzialania: biologicznych, psychologicznych, kulturowych, spolecz<br />
~ych, jest jeszcze w ogole sens mowie 0 wolnosei i moralnej odpowiedzialnoei<br />
czlowieka. Teorie uwarunkowan w swych skrajnych postaeiach sprowajzaj~<br />
go do bezwolnego mechanizmu, ktorego czyny, a raczej poruszenia,<br />
~aleme s~ od anonimowych sil i nie mog~ bye oceniane w perspektywie<br />
oralnej. Z drugiej strony, pojawiaj~ si~ rowniez koncepcje, ktore<br />
ibsolutyzuj~ wolnose, co w skrajnych wypadkach oznacza zakwestionow.<br />
ie istnienia jakichkolwiek bezwzgl~dnych, tzn. obowi~zuj~cych zawsze<br />
wsz~dzie, ograniczen dla ludzkiej samowoli.<br />
Owe koncepcje teologiczne stanowi~ oczywiste odzwierciedlenie pewego<br />
destrukcyjnego trendu obecnego we wspolczesnej kulturze, trendu juz<br />
ie tyle dechrystianizacji tej kultury - przekonanie 0 istnieniu czynow<br />
)ezwzgl~dnie zlych, jak rowniez 0 osobistej odpowiedzialnosei, a wi~<br />
wolnosei czlowieka, jest bowiem wspolne nie tylko dla calego kr~gu<br />
:ywilizacji judeo--chrzdeijanskiej, ale takze i dla wiel u innych wielkich<br />
:radycji religijnych i m~droseiowych - lecz barbaryzacji niszcz~cej funiamenty<br />
elementarnych wi~ spolecznych. Przeciwstawiaj~c si~ tenden<br />
:jom wypaczaj~cym sens moralnego wymiaru ludzkiego Zycia, Jan PawellI<br />
itara si~ przedstawie, jak w swietle Objawienia jawi sit,; kwestia ludzkiej<br />
Nolnosei. Szczegolnie wazne jest tutaj uchwycenie istotnej re\acji mi~dzy<br />
Nolnosei~ a prawd~. Niewlaseiwe uj~cie tego zwi~zku rodzi bowiem<br />
latychmiast falszywe koncepcje czlowieka i jego zycia moralnego.<br />
Przy lekturze Encykliki uderza przede wszystkim to, ze wyjasniaj~<br />
itanowisko Kosciola wobec kwestii moralnej Papiez posluguje si~ dwoma<br />
'6znymi j~zykami. W cz~sei pierwszej przywoluje obrazy z Ewangelii i na<br />
lrZykladzie rozmowy Jezusa z bogatym mlodziencem, ktory pyta: "Nau<br />
:zycielu, co dobrego mam czynie, aby otrzymae Zycie wieczne" (Mt<br />
19,16), otwiera przed nami gl~bi~ ewangelicznej moralnosci. Ma ona<br />
)rzede wszystkim charakter dynamiczny. Oznacza stopniowe dojrzewanie<br />
:zlowieka, dojrzewanie, kt6rego pierwszy konieczny szczebel stanowi<br />
:achowywanie przykazan, zwlaszcza tych z tzw. drugiej tablicy Dekalogu,
Change language