You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
64 KAROL TARNOWSKI<br />
rodzaje sensu: rozpoznaj~cy i projektujll-CY uzyskuj~ szczegoln~ jakosc<br />
pelni przez to, ze zakotwiczaj~ si~ w owym innym, wlasnie ostatecznym<br />
sensie, ktory przemienia i jakby "nadaje" dopiero sens wszystkiemu<br />
innemu. Doswiadczac rzeczywistoSci w sposob religijny, to doswiadczyc jej<br />
jako w pelni sensownej.<br />
W doswiadczeniu - sit venia verbo - re\igijnym ow sens ostateczny nie<br />
jest bynajrnniej czyms abstrakcyjnym: jest doswiadczany jako k 0 n k retn<br />
a rzeczywistosc. Konkretna to znaczy zdolna do interweniowania hic et<br />
nunc w nasz~ biedn~ p61-rzeczywistosc i dlatego zdolna tez przybierac<br />
okreSlon~ "twarz", ktor~ moma n a z wac i jej wzywac. Filozofowie religii<br />
zadali sobie trud utworzenia kategorii, w jak~ moma uj~c t~ w najwyZszym<br />
stopniu wartoSci.ow~, nadaj~~ sens i konkretnie dzialaj~q Rzeczywistosc:<br />
jest ni~ Swi~tosc. Kategoria ta uchwytuje cos bardzo istotnego z tego, co<br />
jawi si~ czlowiekowi religijnemu: wskazuje, z jednej strony na to, co<br />
radykalnie Inne, niedosi~me i niedotykalne, i dlatego taki:e niemozliwe do<br />
zamkni~cia w znane nam wyobrazenia i poj~a; z drugiej, mowi 0 mocy,<br />
kt6ra wkracza i dla kt6rej nic nie jest niemo:iIiwe; z trzeciej wreszcie,<br />
wskazuje na doskonalosc, kt6ra wzywa do nasladowania - wprawdzie<br />
tylko Swi~ty B6g jest doskonaly, ale "bl!dzcie doskonaIi jako Ojciec wasz<br />
doskonaly jest..." Kategoria Swi~tosci przypomina nam taki:e 0 podstawowym<br />
prawie poznania religijnego: to, co swi~te i doskonale, "Boga",<br />
poznawac mozna pierwotnie jedynie przez u c z est n i c two, a nie z dystansu<br />
wlasciwego teoretycznemu mysleniu. Doswiadczenie Sacrum w re\igiach<br />
archaicznych bylo doswiadczeniem uczestniczenia w sakralnej mocy,<br />
a we wszystkich religiach udzial w liturgii, w rytuale i sakramentach jest<br />
okazj~ do Spotkania, ktore moze wycisn~c slad na calym Zyciu. Bowiem<br />
spotkanie ze Swi~tosci~ zaprasza i wzywa do przemian)' wewn~trznej, do<br />
ludzkiej swi~tosci, kt6r~ moma okrdlic jako moraln~. Sw. Jan Ewangelista<br />
m6wi wyraznie, ze zna Boga tylko ten, kto sam kocha. Dlatego<br />
w tradycji biblijnej poznanie nie oznacza bynajmniej tylko intelektualnej<br />
kontemplacji, lecz uczestnictwo w Swi~tosci Boga, ktorej pozwalamy si~<br />
przenikac i przemieniac, i dzi~ki temu t a k z e mozemy j~ poznawac<br />
w zwyklym znaczeniu tego slowa. JeSli w tradycji chrzeScijanskiej kontemplacja<br />
jest samym sednem przyobiecanej szcz~SIiwoSci, to tylko dlatego, Ze<br />
stanowi jedno z calkowicie bezinteresown~ miloSci~, przygotowywan:t "in<br />
via" przez walk~ z wlasnym egoizmem, a przede wszystkim przez osobisty,<br />
intymny kontakt z boskim "Ty".<br />
ezy potrafimy jeszcze doswiadczac Swi~tosci i jej mocy lntensywnosc<br />
spotkan modlitewnych we wspolnotach chrzeScijanskich, niektorych mszy<br />
papieskich, zdolnosc przej~ia si~ moralnym swiadectwem takich ludzi jak<br />
Matka Teresa z Kalkuty, wreszcie czasami czyms, co wydaje si~ przemawiac<br />
do nas poprzez pi~kno swiata - wszystko to wskazuje chyba na<br />
trwalosc "doswiadczenia religijnego". Tylko ze grozi nam takZe, jak<br />
wiadomo, "dzikie sacrum", poszukiwanie i wytwarzanie "odlotowych"<br />
przezyc, nieokielznanych zbiorowych emocji, falszywej mistyki. Tym
Change language