Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ZDARZENIA - KSL,\ZKl - LUDZIE<br />
121<br />
Filozofa obchodzll nie naj waz n i ej s z e rodzaje rzeczy, tylko rodzaje<br />
najogolniejsze, rodzaje, ktorych gwiazdy i atomy sll szczegolnymi i przygodnymi<br />
odmianami, ktorych poj~ a majll zastosowanie przekraczajllce horyzonty<br />
dyskursu tej czy innej nauld. Przykladem moze bye poj~ie przedmiotu<br />
materialn ego albo przestrzenno-czasowego.<br />
Ogolnose i szczegolowose, bycie szczegolnym przypad kiem tego, co<br />
ogolne, jest wszakZe stosunkiem m i~zy poj ~cia mi. Stosunkiem wyrazanym<br />
w standardowej notacji logicznej za pomoq kwantyfikacji zmiennych<br />
przebiegajllcych okreslone zbiory mo:iliwych wartosci. Stlld bierze si~<br />
slynne dic tum Quine'a: "istniec to bye wartoscill zmiennej pod kwantyfikatorem".<br />
Omawiajllc zalety i niedostatld tej maksymy, Strawson<br />
ukazuje intymne zwl,!zki mit;ldzy Iogik'! i metafizyk,! na tle dyskusji<br />
dotycz'!cej istnienia b,!dz nieistnienia, oprocz przedmiotow, takze zdarzen,<br />
procesow, wlasnoSci, stosunkow itd . Tytul ksi,!zki, Analiza i metaJizyka,<br />
nawi,!zuje wprost do metody, kt6ra dociekania niezgl~bionej tajemnicy<br />
istnienia zast~puje analiz'l typow poj~ odnoszllcych si~ do najogolniejszych<br />
rodzajow rzeczy, ktore mom a rozwazae jako istniej,!ce, badaniem<br />
najogolniejszej struktury naszego myslenia na temat tego , co istnieje. Jak<br />
powiada ojciec Bochenski: filozofia nie jest przeZywaniem metafizycznych<br />
dreszczy.<br />
Sugestywne ukazanie scislego zwl,!zku mi~dzy logik,! a metafizyk'l<br />
narusza wspomniany wczesniej wizerunek filozofti jako wie1obranzowej<br />
dzialalnosci intelektuaInej . Strawson stopniowo poszerza kr,!g analizy<br />
o kolejne poj~cia i konsekwentnie wl'!cza no we obszary w obr~b jednolitej<br />
dziedziny badan. Epistemologia czyli teo ria poznania I'!czy si~ z logik'l<br />
dzi~ki poj~ciu prawdy. Poj~ci e prawdy zaklada poj~ie obiektywnej rzec:zywistosci<br />
dost~nej poznaniu przez podmiot. Pojft:cie doswiadczenia wi'lze<br />
sift: z pojft:ciem przedmiotu materi alnego, tj. indywidualnej, przestrzennoczasowej,<br />
obiektywnie istniej'lcej rzeezy. W ten sposob epistemologia l'lczy<br />
sift: z metafizyk,! (ontologi'l) i Iogik,!. Zachwianie rownowagi mift:dzy<br />
elementami filozoficznego tercetu: Iogika, epistemologia i ontologia, niedocenianie<br />
zwi'lzkow mi~ zy nimi jest, zdaniem Strawsona, zrodlem wielu<br />
bl¢ow filozoficznych . Tezft: tft: il ust ruje omowienie slepych uIiczek kJasycznego<br />
empiryzmu i rozmaitych falszywie postawionych dylematow filozoficznych.<br />
Na przyklad : czy 0 zdaniach matematycznych i/lub 0 zdaniach<br />
zawieraj,!cych oceny moraIne moma mowie, ze s,! prawdziwe lub falszywe<br />
i stosownie do tego rozszerzyc nasze pojft:cie rzeezywistosci zaliczaj,!c do<br />
niej, oprocz przedmiotow przestrzenno-czasowych, przedmioty matematyczne,<br />
i/lub wartosci moraine, czy raczej zaciesnie nasze pojft:cie rzeczywlstosci<br />
do swiata materialnego i zrezygnowae z zastosowania poj~ a prawdy<br />
do takich zdan . Strawson nie podaje gotowej odpowiedzi, ale wskazuje<br />
drogft: badania, na kt6rej podobne, na pozor nierozstrzygalne konllikty<br />
pojft:ciowe staj,! sift: oswajalne.<br />
Nastft:pnie prowadzi nas daIej , poza gran ice tercetu logika-epistemoIogia--ontoiogia.<br />
Zwi,!zek pojft:cia doswiadczenia z pojft:Ciem dzialania ujaw
Change language