Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KAROL TARNOWSKI <br />
ZRODLA POZNANIA BOGA <br />
Tradycyjna nauka KoSciola stwierdza, ze "samym ludzkim rozumem"<br />
moma poznae istnienie Boga, ale nie Jego istot~, to, "czym" jest; istota ta<br />
bowiem jest przed czlowiekiem zakryta, moze bye natomiast, a nawet<br />
zostala - nie niwecz~c Bozej tajemnicy - objawiona w Pismie Swi~tym. Na<br />
II Soborze Watykanskim Kosci6l wypowiedzial si~ r6wniez, ze prawda<br />
o Bogu znana jest takze cz~sciowo innym niz judaizm i chrzdcijanstwo<br />
religiom, przy czym nie jest do konca jasne, czy chodzi tu 0 rodzaj<br />
naturalnego objawienia, czy tez 0 wysilki autonomicznego ludzkiego<br />
rozumu. Kosci6l katolicki utrzymywal przy tym, iz najbardziej trafnym<br />
sposobem poznawania tego, co 0 Bogu wiedziec moma samym rozumem,<br />
jest myslenie metafizyczne, to przede wszystkim, ktore zostalo wyrazone<br />
przez sw. Tomasza z Akwinu w XIII wieku. Poznanie metafizyczne jest<br />
w zasadzie pewne i moze doprowadzic oporne - w kazdym razie<br />
filozoficzne - umysly do uznania istnienia Boga i w ten sposob przygotowac<br />
je na przyj~cie Objawienia chrzdcijanskiego; st~d okreslenie "praeambula<br />
fidei" na tak zwan~ naturaln~ teologi~, czyli metafizyk~ Boga.<br />
Wynikaloby jednak z tego, ze jeSli inne niz chrzescijanstwo religie dosi~gaj~<br />
w jakis spos6b prawdy 0 Bogu, to nie moze si~ to dokonywac dzi~ki<br />
rozumowaniu Scisle metafizycznemu, kt6re przeciez wyksztalcilo si~ w basenie<br />
Morza Srooziemnego, dzi~ki pytaniom, kt6re postawila sobie najwczesniejsza<br />
mysl grecka. Bye moze wi~c poj~cia rozumu i rozumu<br />
metafizycznego nie pokrywaj~ si~, podobnie jak trzeba odroznie objawienie<br />
"naturalne" i objawienie biblijne.<br />
W czasach wsp6/czesnych zdalismy sobie ostrzej niz kiedykolwiek<br />
spraw~, ze zagadnienie poznania Boga nie jest bynajmniej proste. Przede<br />
wszystkim, jak wiadomo, mamy do czynienia na wielk~ skal~ ze zjawiskiem<br />
ateizmu, zar6wno wsr6d zwyklych ludzi, jak wsr6d filozof6w. Stawia nas<br />
to przed nast~puj~cymi pytaniami: czy przypadkiem na przyklad "dowody<br />
na istnienie Boga" nie s~, mimo zapewnien metafizyk6w, tylko pozornie<br />
pewne, skoro nie zdolaly przekonac bardzo wielu mysl~cych ludzi A moZe<br />
jest tak, ze nawet przyjmuj~c te dowody czlowiek mimo to wcale Boga nie