102 ZBIGNIEW STAWROWSKI Czy takie rozr6i:nienie mi¢zy absolutem pochodnym i bezwzgl¢nym jest w ogole potrzebne Czy mowi one cos wiycej niz to, ze wolnose zalezna jest od prawdy, co przeciez rownie dobrze moma wyrazic posluguj,!c si~ tradycyjnym aparatem poj~ciowym Po co wprowadzaC dose niepokoj,!c
BLASK PRAWDY, BLASK WOLNOSCI 103 niei jest p rawem. Prawo to rna wprawdzie inny charakter nii te prawa, ktorych tresc pokrywa si~ z przykazaniami Dekalogu. Moina je nazwae p raw emf0 r m a In y m, nie mowi bowiem, co naleiy czynie, aby post~pow ae moralnie, lecz jak, mianowicie w sposob autonomiczny i wolny. Mimo to jest one tak sarno ogolnym, koniecznym i niezmiennym prawem, ktorego naruszenie, podobnie jak naruszenie innych praw, niszczy naturalny lad ludzkiego iycia moralnego. Tak poszerzone p OJ~ci e prawa przelamuje konflikt woln oSci i prawdy, ujmuj,!c wolnose jako specyficzny wyraz prawdy, jako jej " formaln'!" treSe. Nowe uj ~cie prawa naturalnego nie jest byn ajmniej jedynie abstrakcyjn'l: igraszk,! inte1ektualn,!. Wr~z przeciwnie, otwiera one dost~p do bardzo konkretnej sfery i odslania fenomeny moraine, ktore do tej pory zbyt latwo umykaly naszej uwad ze. Tradycyjna refleksja moraIna, 0 czym swiadczy Encyklika, znakomicie i wyczerpuj,!co opracowala kwesti~ obiektywnych praw moralnych. Ich naruszenie, mowi,!c j~zyki em teologicznym, zawsze stanowi grzech. Ale jdli istnieje takie i inny rodzaj prawa, jeS\i prawdl! czlowieka jest nie tylko to, ~e zgodnie ze swoj ,!: naturl! rna bye posluszny Boiym przykazaniom, lecz rowniei, ie rna to czynie w sposob wolny, to obok grzechow naruszaj'!cych przykazania staje przed nami problem grzechu przeciwko wolnosci. Wolnosc jest ze swej istoty dynamiczna. Jest czyms, co wzrasta i dojrzewa, co wymaga zatem odpowiedniego pokarmu i srodowiska, innymi slowy - wlasciwego wychowania. Celem m'l:drej pedagogii moie bye tylko jed no: stworzenie jak najlepszych warunkow rozwoju samej wolnosci, a tym samym wychowanie osob dojrzarych, zd olnych do samodzielnych wyborow moralnych . Przeciwienstwem wychowania do wolnosci bylaby natomiast akceptacja infantylizmu czy wr~cz wynoszenie go na piedestal idealu moralnej postawy. Orzech przeciwko wolnosci przyjmuje dwie scisle ze sob,! zwi,!zane przeciwstawne formy; kusi bowiem zarowno wychowankow, jak i wychowawcow. Pierwsza z nich to opisana przez Ericha Fromma " ucieczka od wolnosci", I~k przed iyciem na wlasny rachunek, ktory czlowiek probuje ukoie przy pomocy zewn~trznych srod kow czy autorytetow. Druga fornla rna jednak znacznie wi ~ksz
- Page 1 and 2:
467
- Page 3 and 4:
ZNAK MIESIF;CZNIK KWIECIEN KRAKOW I
- Page 5 and 6:
OD REDAKCJI Numer obecny, po.§wif
- Page 7 and 8:
GRA 0 WrAR~ 5 skrajn~ wersj ~ pelag
- Page 9 and 10:
ORA 0 WIAR~ 7 fragment6w Myili - ze
- Page 11 and 12:
GRA 0 WlARI:; 9 obrachowania strat
- Page 13 and 14:
ORA 0 WlARI;; 11 tworzy zwyczaj; on
- Page 15 and 16:
GRA 0 WIARI;: 13 Z wszystkich ciai
- Page 17 and 18:
JEDNOSC DOKTRYNY AUGUSTYNSKIEJ 15 n
- Page 19 and 20:
JEDNOSC DOKTRYNY AUGUSTYNSKIEJ 17 p
- Page 21 and 22:
JEDNOSC DOKTRYNY AUGUSTYNSKIEJ 19 n
- Page 23 and 24:
JEDNOSC DOKTRYNY AUGUSTYNSKIEJ 21 i
- Page 25 and 26:
JEDNOSC DOKTRYNY AUGUSTYNSKIEJ 23 n
- Page 27 and 28:
JEONOSC OOKTRYNY AUGUSTYNSKIEJ 25 i
- Page 29 and 30:
JEDNOSC DOKTRYNY AUGUSTYNSKIEJ 27 z
- Page 31 and 32:
LEKCJA SWII~TEGO TOMASZA 29 M,!dros
- Page 33 and 34:
LEKCJA SWI~EGO TOMASZA 31 Tomasz ni
- Page 35 and 36:
LEKCJA SWI~TEGO TOMASZA 33 Prawda w
- Page 37 and 38:
LEKCJA SWI~TEGO TOMASZA 35 • Filo
- Page 39 and 40:
LEKCJA SWII;;TEGO TOMASZA 37 nieust
- Page 41 and 42:
LEKC1A !;WI~TEGO TOMASZA 39 sensie
- Page 43 and 44:
LEKCJA 5;W[~TE G O TOMASZA 41 jeszc
- Page 45 and 46:
PAUL TILLICH DWA TYPY FILOZOFII R
- Page 47 and 48:
DWA TYPY FILOZOFII RELIG" 45 Aleksa
- Page 49 and 50:
DWA TYPY FILOZOFII RELIGII 47 czlow
- Page 51 and 52:
DWA TYPY FILOZOFII RELlGJI 49 filoz
- Page 53 and 54:
DWA TYPY FILOZOFII RELIGII 51 Swiad
- Page 55 and 56: DWA TVPY FILOZOFII RE LIGII 53 •
- Page 57 and 58: DWA TYPY FILOZOFII RELlGIl 55 o eha
- Page 59 and 60: iRODl.A POZNANIA BOGA 57 po z n aj
- Page 61 and 62: ZR60LA POZNANIA BOG A 59 w przeciwi
- Page 63 and 64: iR6DLA POZNANIA BOG A 61 si~ zatrzy
- Page 65 and 66: ZR6DLA POZNANIA BOGA 63 oczekuje w
- Page 67 and 68: ZR6DLA POZNANIA BOGA 65 czasem prag
- Page 69 and 70: ZRODLA POZNANIA BOGA 67 przeciei ni
- Page 71 and 72: ZR60LA POZNANIA BOG A 69 przez wiel
- Page 73 and 74: ANALIZA I RELlGlA 71 Od tego czasu
- Page 75 and 76: ANA LIZA I RELIG IA 73 Moze przejdz
- Page 77 and 78: ANALIZA I RELIGIA 75 dlaezego stwor
- Page 79 and 80: ANALIZA I RELIGIA 75 dlaczego stwor
- Page 81 and 82: ANALIZA I RELIGIA 77 z najlepszej w
- Page 83 and 84: ANALIZA I RELIGIA 79 opisujl! to Ew
- Page 85 and 86: ANALIZA I RELIGIA 81 nagroda, kara
- Page 87 and 88: RELlGIA NA GRANICY ROZUMU 83 - zaro
- Page 89 and 90: RELIGIA NA GRANICY ROZUMU 85 wid ze
- Page 91 and 92: RELIGIA NA GRANICY ROZUMU I I drama
- Page 93 and 94: RELIGIA NA GRANICY ROZUMU 89 t a k,
- Page 95 and 96: RELIGIA NA GRANICY ROZUMU 91 co wyk
- Page 97 and 98: RELIGIA NA GRANICY ROZUMU 93 sw6j o
- Page 99 and 100: RELlGlA NA GRANICY ROZUMU 95 Gdy ni
- Page 101 and 102: LASK PRA WDY. BLASK WOLNOSCI 97 yja
- Page 103 and 104: BLASK PRAWDY. BLASK WOLNOSCI 99 roz
- Page 105: BLASK PRAWDY, BLASK WOLNOSCI 101 Le
- Page 109 and 110: BLASK PRAWDY, BLASK WOLNO~CI 105 Bo
- Page 111 and 112: TEMATY I REFLEKSJE AND RZEJ LAZARI
- Page 113 and 114: ETYKA PIESNI ALEKSANDRA GALICZA 109
- Page 115 and 116: ETYKA PIESNI ALEKSANDRA GALICZA 111
- Page 117 and 118: ZDARZENIA - KSlt\ZKI - LUDZIE FILO
- Page 119 and 120: WARZENIA - KS!J\ZKI - LUDZIE 115 )o
- Page 121 and 122: ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZI E 117
- Page 123 and 124: ZDARZENIA - KSLA,:l:KI - LUDZI B 11
- Page 125 and 126: ZDARZENIA - KSL,\ZKl - LUDZIE 121 F
- Page 127 and 128: ZDARZENIA - KSt,\ZKI - LUDZIE FILOZ
- Page 129 and 130: ZDARZENIA - KSIl\1:KI - LUDZIE 125
- Page 131 and 132: ZDARZENIA - KSIJ\ZKI - LUDZIE 127 i
- Page 133 and 134: ZDARZENIA - KSIi\ZKI - LUDZIE 129 P
- Page 135 and 136: ZDARZENIA - KSL,\ZKI - LUDZIE 131 o
- Page 137 and 138: ZDARZENIA - Ks~1;KI - LUDZIE 133 sc
- Page 139 and 140: ZDARZENIA - KSIl\2:KI - LUDZIE 13S
- Page 141 and 142: ZDARZENIA - KSL,\ZKI - LUDZIE 137 L
- Page 143 and 144: ZDARZENIA - KSU\:l':KI - LUDZIE 139
- Page 145 and 146: ZDARZENIA - KSI.,\iKI- LUDZIE 141 L
- Page 147 and 148: ZDARZENIA - KSL'\ZKI - LOOZlE 143 i
- Page 149 and 150: ZDARZENIA - KSl1\ZKI - LUDZIE 145 j
- Page 151 and 152: ZDARZENIA - KSIJ\ZKI - LUDZIE 147 w
- Page 153 and 154: ZDARZENIA - KSIi\:l:KI - LUDZIE 149
- Page 155 and 156: ISUMMARY I The April "Ways to God"
- Page 157 and 158:
ZEsp6L • STEFAN SWIEZAWSKJ, STANI