Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ZDARZENIA - KSIi\:l:KI - LUDZIE 149<br />
LIST DO REDAKCn<br />
Szanowny Panie Redaktorze,<br />
Wlasnie otrzymalem 463 numer "<strong>Znak</strong>u" i znalazlem w nim przeklady<br />
fragmentow ksi.rzki Nehera 0 F auScie, Hiobie i Maharalu oraz szkic prof.<br />
BIOllskiego na ten temat. Chcialbym tu poczynie par~ uwag. Zacznijmy od<br />
drobiazgow. Wprawdzie jedni mowiCj" ze tylko niskie umysly zwracajCj,<br />
uwag~ na drobne szczegoly, ale inni uwazajll, ze kto jest wierny prawdzie<br />
w malym, to b~zie taki sam w wielkim.<br />
Neher pisze 0 ksiCj,zce Frankenstein: "Halucynacyjna opowiese-rzeka<br />
wdowy po Shelleyu, zachlystujllca si~ galopujllcymi jedna za drugCl<br />
perypetiami, ukazuje si~ w roku 1840." W rzeczywistoSci mlodziutka<br />
autorka Ueszcze nastolatka), zona Shelley a, zacz~la pisac t~ ksiClzk~ w roku<br />
1816; Frankenstein or Modern Prometheus ukazal si~ w druku w roku 1818.<br />
BIOllSki cytuje tytul rozprawy Maharala jako Guevurot Haszem.<br />
Transkrypcje z hebrajskiego bywajCj, rozmaite, zresztCj, i w samym hebrajskim,<br />
jak i w innych j~zykach ui:ywanych przez Zydow, istniejCj, r6Zne typy<br />
wymawiania slow. StCj,d rabbi luda Loew figuruje czasem jako lehuda<br />
Loeb, Lowe, Lowa albo Liwa. lednakze nie wypada mieszae w jednym<br />
tytule transkrypcji francuskiej z polskCj,. Lepiej napisac Gewurot Haszem, co<br />
przet/umaczylbym jako "Moce Boskie". MowiCj,c nawiasem, Gewura byla<br />
wedlug niektorych kabalistow jednCj, z emanacji Boga (sefirot); inni<br />
kabalisci zwali j Cj, Din (SCj,d).<br />
Ale SCj, sprawy wamiejsze. Neher pisze: "Calkowitym zaprzeczeniem<br />
takiej postawy jest Hiob, czlowiek biblijny, do szpiku kosci :i:ydowski.. ."<br />
Ot6Z wieIu biblistow :i:ydowskich twicrdzi, ze Hiob nie byl Zydem. Ustna<br />
tradycja czyni Hioba jednym z doradcow faraona.<br />
BI0I1Ski cytuje Nehera, ktory podkrdia, ze Faust wzywa Diabla<br />
(zwanego po hebrajsku Satan), ale Maharal 0 nim nie wspomina, choe<br />
wzmiankuje si~ demony, zle duchy, Lilit i Asmodeusza. Ot6Z slowo Satan<br />
jest wieloznaczne. Wedlug wielu komentatorow zydowskich Satan, ktory<br />
mial dose niskie poj~ie 0 Hiobie, to aniol, ktorego funkcjCj, bylo oskarzae<br />
\.IIinnych, innymi slowy niebianski prokurator. W mistyce :i:ydowskiej<br />
diabcl nie odgrywa wi~kszej roli. Za to w wierzeniach popularnych<br />
Aszmedai, Asmodeusz, jest krolem diablow, mniej wi~j jak Lucyfer<br />
w polskich wierzeniach ludowych. Zasad~ zla przedstawia si~ czasem jako<br />
nieokrdlonCj, sil~ czy pop~, ha-ra. Z Lilit jest pewien klopot: to slowo<br />
oznacza tak sow~, jak i zenskiego demona. Dlatego jedni, trumaczCj,c<br />
Izajasza (13,21), uzywajCj, slowa "Lilit", a inni slowa "sowa".<br />
Blonski pisze, ze Maharal pod koniec zycia niczego nie publikowal,<br />
zapewne dlatego, jak si~ domysla Neher, "ze dotarly do niego pisma<br />
lzaaka Lurii z lzraeIa .. ." W rzeczywistosci nie wiadomo, czy Luria (wieIki
Change language