Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
iRODl.A POZNANIA BOGA<br />
57<br />
po z n aj e i dlatego nie musi istnienia Boga u z n a c, jesli kloci si~ to<br />
z czyj~s wizj~ swiata, w ktorej dla Boga nie rna miejsca, na przyklad<br />
z powodu istnienia zla I moze Bog filozofow i Bog wiary religijnej nie jest<br />
- jak to mowil Blaise Pascal - tym samym Bogiem Juz sw. Tomasz<br />
zwracal uwag~, ze poznanie Boga przez dowody jest osi~galne jedynie dla<br />
nielicznych, z wielkq trudnoSciq i nie bez moZliwoSci bl~du; stqd potrzeba<br />
wiary, a wi~c i szczegolnego poznania Boga poprzez wiar~. W czasach nam<br />
najblizszych sprawa skomplikowala si~ jeszcze bardziej. Z jednej strony,<br />
dla wielu ludzi nie rna dla Boga "miejsca" w ich Zyciu i we wspolczesnym,<br />
poznawanym coraz lepiej przez nauk~ i przeksztalcanym swiecie: ani<br />
wszechswiat, ani przenikni~te zlem i cierpieniem zycie czlowieka na ziemi<br />
nie "odsylaj~" juz do Boga, nie nosz~ Jego sladow, nie domagaj~ si~ Boga<br />
jako zwienczenia sensu calej rzeczywistoSci. Z drugiej strony, jestesmy<br />
coraz bardziej swiadomi wieloSci religii i wiary, a potrzeby religijne<br />
zaspokajane s~ nie tylko przez powame systemy nieteistyczne, jak buddyzm,<br />
ale i przez rozne, dose dziwaczne konstrukcje poj~iowe, ktore maj~<br />
usprawiedliwic poszukiwanie ucieczki od rzeczywistoSci w swiat pseudoreligijnych<br />
przezyc. Bog - jei:eli pojawia si~ w ogole na horyzoncie<br />
czlowieka - wydaje si~ raczej znakiem zapytania niz rzeczywistosci~.<br />
W tej sytuacji wydaje si~ z gory niepewne, czy "dowody na istnienie<br />
Boga" i zbudowane na nich konstrukcje mogq funkcjonowac istotnie jako<br />
praeambulafldei. Wtedy, gdy powstawaly w XII wieku, wiara w Boga byla<br />
czyms naturalnym, powszechnie takze przez nie-chrzescijan przyjmowanym,<br />
i metafizyka de Jacto zakladala cos, co j~ poprzedzalo i stanowilo dla<br />
niej gleb~ : religijne przei:ywanie swiata. Wydaje si~ to jednak<br />
oznaczac, ze in'lula afirmacji Boga lezq gl~biej niz wszelkie dowody<br />
i metafizyczne rozumowania: w czyms, co mozemy nieprecyzyjnie nazwac<br />
"doswiadczeniem religijnym". To do niego i do zwiqzanej z nim wiary<br />
b~ziemy si~ musieli ostatecznie zwr6cic z zapytaniem 0 irodla poznania<br />
Boga.<br />
Ale czy poj~cie poznania nie zaklada zwiqzku z poj~ciem rozumu I czy<br />
poj~e rozumu nie odrzuca nas z powrotem w stron~ metafizyki Jak rna<br />
si~ sprawa z rozumnosci~ wiary w Boga Zeby odpowiedziec na<br />
wszystkie te pytania, musimy kolejno, w wielkim skr6cie poruszyc nast~puj~ce<br />
sprawy: po pierwsze - zagadnienie rozumu metafizycznego i jego<br />
granic, po drugie - zagadnienie doswiadczenia religijnego i zawartego<br />
w nim poszukiwania sensu, po trzecie - problem wiary i jej rozumnosci.<br />
Najwazniejszym moze odkryciem myslenia metafizycznego bylo sformulowanie<br />
idei calkowitej zrozumialosci rzeczywistosci.<br />
Z greckich mitow opowiadajqcych 0 poczqtkach swiata metafizyka wyprowadzila<br />
swiadomie postawione pytanie 0 "zasad~", czyli ostatecznq<br />
rzeczywistosc, ktora by mogla t~ rzeczywistosc, w jakiej tkwimy, z roz