Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
WARZENIA - KS!J\ZKI - LUDZIE<br />
115<br />
)owstaje sprzecznose, ze istnieje i zarazem nie istnieje moZliwe wyjasnienie<br />
'aktu, Ze Bog nie istnieje. Pozwala to twierdzie, ze teza 0 nieistnieniu Boga<br />
est analitycznie fa/szywa. Tak wi¥C jest konieczne, ie Bog istnieje.<br />
Zdaniem Gale'a, argumentacja ta w sposob nieuprawniony zaw~za<br />
'epertuar moZliwych wyjasnien do wyjasnien przyczynowych. Tymczasem<br />
noma wyjasnic, Ze cos nie istnieje, ujawniaj~c wewn~trzn~ sprzecznose<br />
ezy 0 jego istnieniu lub wskazuj~c na jakis stan rzeczy, ktory logicznie<br />
vyklucza zaistnienie tego czegos. I tak, racj~ nieistnienia Boga moze bye<br />
aids stan rzeczy logicznie wykluczaj~cy Jego istnienie, na przyklad<br />
noralnie nieuzasadnione z/o, czyli takie, ktore nie s/uzy zadnemu dobremu<br />
elowi.<br />
Druga postae dowodu ontologicznego (wywodz~ca si~ od Anzelma<br />
Canterbury, a wspoiczeSnie opracowana m.in. przez Nonnana Ma1colna)<br />
opiera si~ na pewnych prawdach koniecznych dotycz~cych by tow<br />
.bstrakcyjnych. Chodzi po pierwsze 0 to, ie skoro Bog rna bye bytem<br />
,bstrakcyjnym, istniej~cyro poza czasem, to nie moina pojrnowae Go jako<br />
Iytu maj~cego swoj pocz~tek, gdyz wtedy mia/by On pocz~tek w czasie<br />
by/by w czasie. Po drugie zas, cos, co moina poj~e jako istniej~ce i co<br />
aktycznie nie istnieje, moma poj~e jako maj~ce swoj pocz~tek. Ale skoro<br />
v tald sposob nie mozna myslee 0 Bogu, to da si~ dowieSe, Ze jest<br />
:onieczne, ii Bog istnieje. Ma1colmowskie sfonnu/owanie dowodu onologicznego<br />
skierowane jest przeciwko oponentowi, ktory przyznaje, ze<br />
lic nie moze przeszkodzie temu, aby Bog zaistnia/, lecz jednoczeSnie<br />
Itrzymuje, Ze istnienie Boga jest przygadne (mozliwe jest Jego istnienie<br />
moZliwe nieistnienie). Gdyby tak byio, argumentuje Malcolm, wowczas<br />
log nie by/by wieczny a jedynie trwa/by w czasie, co nie zgadza si~<br />
: przyj~t~ koncepcj~ Boga jako bytu abstrakcyjnego.<br />
Wobec tej postaci dowodu ontologicznego Gale wysuwa dwa zarzuty.<br />
'0 pierwsze, argumentacja tego rodzaju przes~dza juz z gory, w przyj~tych<br />
Irzesiankach, spraw~ koniecznego, pozaczasowego istnienia Boga. Tyrozasem<br />
przeciwnik dowodu ontologicznego moZe zgodzie si~ na to, ie Bog<br />
~st by tern abstrakcyjnym, a jednoczeSnie twierdzie, ze Jego istnienie jest<br />
Irzygodne. Stanowi On wi~ szczegolnego rodzaju byt abstrakcyjny,<br />
I ktorym nie moma orzee ani Ze jest konieczny, ani ie jest niemozliwy. Po<br />
lrugie, w oparciu 0 powyzszy schemat rozumowania mozna dowieSe nie<br />
ylko tezy 0 istnieniu Boga, lecz rowniez jakiejs tezy z ni~ niezgodnej, na<br />
Irzyk/ad tezy 0 istnieniu najwi~kszego daj~cego si~ poj~e abstrakcyjnego<br />
lemona czy diabla. Taka sytuacja dyskredytuje powyzsz~ postae dowodu<br />
,ntologicznego.<br />
Trzecia, najbardziej znana i najbardziej dyskutowana, postae dowodu<br />
'ntologicznego pochodzi z Proslogionu Anzelma z Canterbury. Anzelm,<br />
,pieraj~c si~ na koncepcji Boga jako bytu, od ktorego nic wi~kszego nie<br />
iloie bye poj~te, i przyjmuj~c, ze istnienie jest pewnego rodzaju doskonaioci~,<br />
dochodzi do wniosku, iz Bog istnieje. Gale rekonstruuje jego<br />
ozumowanie w postaci dowodu nie wprost, zakladaj~c, ie byt, ad ktorego
Change language