You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ZR6DLA POZNANIA BOGA<br />
65<br />
czasem pragnienie dobra i ostatecznego sensu jest i musi bye nieodl,!czne<br />
ad poszukiwania p raw d y 0 dobru i 0 ostatecznym sensie. Prawda zas<br />
nieodl,!czna jest ad rozumu i od pracy mysli, to znaczy od in t e r<br />
pre t acj i tego, co spotykamy i czego naprawd~ pragniemy, interpretacji<br />
naszej egzystencji w swietle tradycji naszej cywilizacji, naszych narz~dzi<br />
myslenia, naszej uwagi i godnego zaufania autorytetu.<br />
Czy jednak w takim razie doswiadczenie religijne jest w ogole poznaniem<br />
Czy da si~ go w jakimkolwiek sensie porownae do poznania<br />
biurka, przy ktorym piszr,:, moich wlasnych stanow psychicznych czy<br />
rownania matematycznego Zeby na to pytanie odpowiedziee, musimy<br />
jeszcze zanalizowae pokrotce podstawowy akt religijny, jakim jest wiara<br />
- i zapytae 0 jej zwi,!zki z rozumnoSci'!.<br />
III<br />
Doswiadczenie religijne to doswiadczenie spotkania z RzeczywistoSci,!,<br />
ktorajest radykalnie inna i dlatego nieuchwytna. Jest wi~c ono paradoksalne,<br />
wydaje sir,: bowiem, ze spotkanie czy doswiadczenie jest nawi,!zaniem<br />
jakiegos zwi,!zku mi~zy spotykaj,!cym a spotykanym, zwi,!zku, ktory<br />
zaklada, ze jest mi~dzy nimi pewna jednorodnose czy przynajmniej jakid<br />
neutralne "pole spotkania"; filozofia transcendentalna mowi, ze takim<br />
neutralnym polem wszelkiego "spotkania" musi bye czasowose. Tymczasem<br />
w wypadku doswiadczenia religijnego jednoradnose ta jest z gory<br />
wykluczona, a "pole spotkania" musi bye tak odrnienne jak jego boski<br />
Partner. J ak wir,:c to spotkanie jest w ogo\e mozliwe Dzi~ki temu, Ze<br />
w spotkani u tym zaangazowana jest w 0 I nos e. Czym ona jest Poruszr,: tu<br />
tylko dwa momenty.<br />
Najpierw wolnose to ta wlasciwose czlowieka, ktora powoduje, ze moze<br />
on mysl,! i wyobrami,! p r z e k r a c z a e wszystko, co skonczone: wolnose<br />
to zdolnosc "transcendowania" i przez to jakby "uwalniania" si~ w duchu<br />
ad wsze1kich (np. politycznych) ograniczen; to ten wlasnie aspekt wolnosci<br />
powoduje, ze czlowiek w imi~ wszystkich wartosci potrafi zniese najgorsze<br />
przdladowania. W swietle tego znaczenia slowa "wolnose" moglibysmy<br />
powiedziee, ze idea Nieskonczonosci, podobnie jak Jaspersowskiej Transcendencji,<br />
jest w nas znakiem przede wszystkim naszej wolnosci. Inaczej<br />
mowi,!c, wolnose to otwartosc na to, czego swiat nie moze w zadnej mierze<br />
zaspokoie.<br />
Nastwnie jednak wolnose to fakt, ze czlowiek moze w y b i era c<br />
mi~zy wartosciarni, szczegolnie rni~zy duchowymi a tzw. materiainymi,<br />
a ostatecznie - mit,:dzy dobrem a zlem. Kiedy czuj~, ze powinienem komus,<br />
kto mnie skrzywdzil, przebaczye, to powinnose ta nie przym usza mnie, jak<br />
koniecznosc sn u: m 0 g r,: nie przebaczye, tak jak mog~ nie bye prawd omownym,<br />
pracowitym, slownym itp. Jest tak dlatego, ze im wyzsze wchodz,!<br />
w grr,: wartosci, ktore s,! wszak rowniez duchowymi rzeczywistosciami, tym<br />
mniej si~ narzucaj,!, tym mniej nas do czegos chq zmusie: apeluj,! one, ale
Change language