Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

1. Tretmanot na site lica koi {to se od bilo kakov vid li{eni
od sloboda treba da bide human i da se po~ituva nivnoto li~no dostoinstvo.
2. Priveduvawe, pritvorawe ili zatvarawe na lica treba striktno
da se vr{i samo vo soglasnost so odredbite na zakonot i istoto da
go vr{at ovlasteni slu`benici ili lica ovlasteni za taa namena.
3. Na licata li{eni od sloboda vo koja i da e forma na
li{uvawe od sloboda ili pritvor ne smee da im se ograni~uvaat ili
ukinuvaat ~ovekovite prava koi {to postojat ili se prifateni od sekoja
dr`ava vo soglasnost so zakonite, konvenciite, propisite ili
obi~aite, pod izgovor deka ovie principi ne gi priznavaat takvite
prava ili pak deka gi priznavaat vo pomal obem.
4. ^ovekovite prava na liceto li{eno od sloboda vo bilo kakva
forma na zadr`uvawe ili li{uvawe od sloboda i site prezemeni
merki koi se vo direktna vrska so ~ovekovite prava treba da bidat
predmet na delotvorna kontrola od strana na sudski ili bilo koj drug
ovlasten organ.
5.1. Ovie principi }e se primenuvaat podednakvo za site lica na
teritorijata na bilo koja dr`ava bez ogled na rasnata pripadnost, boja
na ko`ata, pol, jazik, verosipoved ili veruvawe, politi~ko ili drug
vid na mislewe, nacionalna pripadnost ili op{testveno poteklo,
imotna sostojba, ra|awe ili drug status. 2. Merkite koi {to se sozdadeni
ili vo soglasnost so zakonot ili edinstveno se primenuvaat za
za{tita na pravata i specijalniot status na `eni i doilki, decata i
maloletnicite, vozrasnite, bolnite ili hendikepiranite lica ne
smeeat da se diskriminirat. Potrebata i primenata na takvite merki
sekoga{ treba da bide predmet na povtorna revizija od strana na
sudski ili drug ovlasten organ.
6. Nitu edno lice li{eno od sloboda vo bilo koja forma na
pritvor ili li{uvawe od sloboda ne smee da bide predmet na nehumano
odnesuvawe ili poni`uva~ko kaznuvawe. Kako i da e, nitu edna
okolnost ne mo`e da bide opravduvawe za izma~uvaweto ili drug vid
na nasilni~ki, nehuman ili poni`uva~ki tretman ili kaznuvawe.
7.1. Dr`avite treba so zakon da gi zabranat site akti koi {to se
vo sprotivnost so praavata i dol`nostite, a koi {to se sodr`ani vo
principite i vrz osnova na `alba da pokrenat i izvr{at soodvetna i
nepristrasna istraga i da izre~at soodvetni kazneni merki. 2. Slu`benite
lica koi imaat pri~ini za somnenie deka e izvr{eno prekr{-
uvawe ili deka }e bidat prekr{eni principite imaat pravo da go
prijavat problemot do povisokite organi i ako e potrebno do soodvetnite
organi ovlasteni za revizija ili donesuvawe na privremani
merki. 3. Sekoe lice koe se somneva deka se slu~ilo ili deka }e se
104