Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

kvaliteti. So ogled na seto toa i niza drugi faktori {to gi odreduvaat
standardite na pristojno `iveewe i humani interakcii me|u
personalot i zatvorenicite, kako i me|u niv samite, odredbata ima
enormno zna~ewe koe {to stoi vo neraskinliva povrzanost so na~eloto
na humanost vo izvr{uvaweto na sankciite za kaznivi dela.
Vo op{tata zabele{ka 21(44) od 6 april 1992 godina, Komitetot
za ~ovekovi prava pri ON objavi deka e potrebno dr`avite da gi tretirat
zatvorenicite i pritvorenicite so respekt kon nivnoto dostoinstvo.
Komitetot objasni deka ova e "fundamentalno i univerzalno
primeneto pravilo" ~ija primena vo minimalna stapka ne mo`e da zavisi
od materijalnite mo`nosti koi im se na raspolagawe na dr`avite.
Spored ~l. 10 MPGPP (1) So sekoj koj e li{en od sloboda }e se
postapuva ~ove~no i so po~ituvawe na vrodenoto dostoinstvo na
~ovekovata li~nost.
(2) a) Osven vo isklu~itelni okolnosti, obvinetite lica }e
bidat odvoeni od osudenite lica i podedeni na posebno postapuvawe,
soglasno na nivniot status na neosudeni lica. b) Obvinetite
maloletnici }e bidat oddeleni od vozrasnite i za nivniot slu~aj ke se
odlu~uva {to e mo`no pobrgu.
(3) Kazneno-popravniot re`im }e podrazbira postapuvawe so
zatvorenicite ~ija bitna cel e nivno prevospituvawe i povtorno
vklu~uvawe vo op{testvoto. Maloletnite prestapnici }e bidat
oddeleni i podvedeni pod re`im koj soodvetstvuva na nivnata vozrast
i nivnata pravna polo`ba.
Vo ovaa smisla i ~l. 25 Ustav: Na sekoj gra|anin mu se garantira
po~ituvawe i za{tita na privatnosta na negoviot li~en i semeen `ivot,
na dostoinstvoto i ugledot.
2. Site me|unarodni dokumenti za ~ovekovite prava go naglasuvat
pravoto za za{tita na site lica od ma~ewe (tortura) i ne~ove~no
ili poni`uva~ko (degradira~ko) postapuvawe ili kaznuvawe.
Vo ~l. 5 UDP^ se veli: Nikoj ne smee da bide podlo`en na
ma~ewe ili svirepo, ne~ove~no ili poni`uva~ko postapuvawe ili kaznuvawe.
Vo ~l. 3 DZT stoi: Nitu edna dr`ava ne smee da dopu{ti ili da
tolerira ma~ewe ili drugi oblici na svirepo, nehumano ili poni`uva~ko
postapuvawe ili kaznuvawe. Posebnite okolnosti kako {to
se voenata sostojba ili zakana so vojna, vnatre{na politi~ka nestabilnost
ili bilo koj drug iten slu~aj, ne smeat da bidat
opravduvawe za vr{ewe ma~ewe ili nekoj drug na~in na postapuvawe
so zatvorenicite ili za izrekuvawe na kazna. V. DZT - Penolo{ki
kompendium, str. 139 -142.
43