Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

3. Odredbite od st. 3 i 4 se vo soglasnost so Pravolo 37 EZP:
Kolektivno kaznuvawe, telesna kazna, kaznata stavawe vo temna
kelija, kako i sekoja svirepa, nehumana ili poni`uva~ka kazna mora
celosno da se zabranat kako sankcii za disciplinski prekr{oci.
^len 20
(1) Na osudenite lica im se obezbeduva zdravstvena za{tita.
(2) Osudenite lica ne mo`at da bidat podlo`eni na medicinski
ili drugi eksperimenti so koi se naru{uva fizi~kiot, psihi~kiot i
moralniot integritet na osudenite lica.
(3) Soglasnosta na osudenite lica za nivno u~estvo vo eksperimentot
od stav 2 na ovoj ~len ne ja isklu~uva odgovornosta na
liceto koj istiot go dozvolil.
________________________
1. V. ~l. 39 Ustav, objasnuvawa na ~l. 46 i 121-132 i Penolo{ki
kompendium, str. 314-315.
Za ulogata na zdravstvenite rabotnici vo resocijalizacijata na
osudenite lica v. Penologija 2, str. 208-210.
2. Odredbite od st. 2 i 3 se vo soglasnost so ~l. 7 MPGPP,
...Posebno e zabraneto izlo`uvawe na nekoe lice na medicinski ili
nau~ni eksperimenti bez negova slobodna soglasnost. Na soglasnosta
na osudenoto lice da bidat izlo`eni na medicinski eksperimenti, na
primer, zaradi dobivawe pari~na nagrada ili namaluvawe na kaznata,
kategori~no mu se sprotivstavuva i drugi me|unarodnui dokumenti. Vo
ova sisla vo Pravilo 27 EZP izre~no se veli: Zatvorenicite ne
smeeat da bidat izlo`eni nitu na eden eksperiment {to mo`e da
predizvika fizi~ko ili du{evno o{tetuvawe. Spored EZP, takvata
soglasnost na zatvorenicite, ednostavno ne se poklopuva so nivnata
nezavisna soglasnost.
Helsin{kata deklaracija od 1964 godina pri svetskata
medicinska asocijacija, recenzirana vo 1975, 1983 i 1989 godina mu
posveti ogromno vnimanie na ova pra{awe. Deklaracijata, vsu{nost,
vo tesna smisla ne se odnesuva na eksperimentiraweto, tuku na medicinskite
istra`uvawa. Vo nea se veli: Medicinskoto istra`uvawe ne
mo`e da se izvr{i po zakonski pat, osven ako va`nosta na celta na
istra`uvaweto e vo soodnos so nerazdvojniot rizik so predmetot na
eksperimentiraweto. Ponatamu se naglasuva: Vo lekuvaweto na bolnite
lica, lekarot mora da ima sloboda da primeni novi terapeutski
merki, ako spored negoviot sud tie nudat nade` da se spasi `ivot, da se
povrati dobroto zdravje ili da se ubla`i stradaweto. Vo
71