Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

4. Razmestuvawe. Po izvr{enoto prou~uvawe na li~nosta osudenite
lica se rasporeduvaat po oddelenija i grupi vo koi, so ogled na
nivnite karakteristiki, e mo`na primena na istovidni merki na tretman.
Na toj na~in osudenikot prisilno vleguva vo edna nova za nego
poinakva sredina vo koja }e mora da mine del od svojot `ivot. Toa e
zatvorska sredina koja pred osudenoto lice postavuva sopstveni barawa.
Ottuka proizleguva deka osudenikot {to doa|a vo ustanovata mora
da bide mnogu fleksibilna li~nost za{to novata sredina se odlikuva
so mnogubrojni slo`eni odnosi, poinakvi op{testveni vrednosti i
normi na povedenie {to nastanuvaat kako posledica na posebniot
re`im i uslovi pod koi se odviva `ivotot na zatvorskata populacija.
Osudenoto lice se vklu~uva vo edna izolirana sfera vo koja conditio
sine qua non na negoviot opstanok se pojavuva prifa}aweto na kulturata
{to se formira vo zatvorskata zaednica. Taa zatvorska kultura
pretstavuva reakcija na zatvorskite neugodnosti {to vo zatvorskite
uslovi gi predizvikuvaat deprivacijata na slobodata, heteroseksualnite
odnosi, materijalnite dobra i uslugi, avtonomijata i ~uvstvoto
na sigurnost. Vo odbegnuvaweto na tie neugodnosti na zatvorenicite
im stojat na raspolagawe raznovidni na~ini na adaptacija na zatvorskata
situacija (begstvo, psiholo{ko povlekuvawe, bunt, inovacija,
konformizam, ritualizam, manipulacija i kritizerstvo) ili prifa-
}awe na razli~ni zatvorski ulogi preku koi osudenite lica isto taka
ja projavuvaat svojata reakcija na posledicite {to gi predizvikuvaat
zatvorskite uslovi.
Me|utoa site zatvorenici ne se podednakvo fleksibilni li~nosti
koi vedna{ i bez posledici mo`at da se prilagodat na novonastanatata
situacija. Kaj golem broj od niv, doa|aweto vo novata sredina {to
se karakterizira so mnogubrojni sudiri i pritisoci pobrgu ili podocna
predizvikuvaat tn. "psiholo{ki {ok" i raznovidni frustracii,
koi, od svoja strana osudenoto lice go doveduvaat vo situacija {to se
manifestira vo vid na agresivnost ili anksioznost. Kaj nekoi od zatvorenicite,
frustraciite mo`at da imaat za posledica duri i neurozi,
zatvoreni~ki reaktivni sostojbi ili psihozi. Poradi seto toa,
sodr`inata na dijagnozata i prognozata od izvr{enata opservacija na
osudeniot lica i nivniot raspored vo opredelena klasifikaciona
grupa ne mo`at nikoga{ da se smetaat za kone~ni. Tie ne mo`at da se
opredelat edna{ za sekoga{, za{to li~nosta na osudenoto lice, vpro-
~em, kako i kaj sekoj ~ovek, e vo postojano dvi`ewe i menuvawe. Poradi
toa vo kazneno-popravnite ustanovi postoi mo`nost za razmestuvawe
(prerasporeduvawe - reklasifikacija) na osudenite lica od
edno vo drugo oddelenie ili grupa, ili pak, od edna vo druga kaznenopopravna
ustanova. Pritoa, celta na razmestuvaweto ne smee da se sfa-
50