Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

vatnite sredstva. Spored toa, kvalitetot na `iveeweto vo ustanovata
vo celina e od zna~itelen interes za Komitetot. Kvalitetot na `iveeweto
}e zavisi vo golema mera od aktivnostite {to im se nudat na
zatvorenicite i op{tata sostojba na odnosite me|u zatvorenicite i
personalot.
2. Komitetot vnimatelno ja nabquduva vladea~kata klima vo
ustanovata. Unapreduvaweto na konstruktivnite namesto sprotivstavenite
odnosi me|u zatvorenicite i personalot pridonesuva za namaluvawe
na tenzijata prisutna vo sekoja zatvorska sredina i za
reducirawe na verojatnosta od pojava na nasilni incidenti i maltretirawa.
Nakratko, Komitetot saka da sogleda duh na komunikacija i
gri`a kako pridru`en instrument na merkite za kontrola i zatvorawe.
Vakviot pristap nema da ja naru{i bezbednosta vo ustanovata,
tuku naprotiv mo`e da ja zajakne.
3. Prenatrupanosta e pra{awe koe direktno e povrzano so
mandatot na Komitetot. Site slu`bi i aktivnosti vo ramkite na zatvorot
}e bidat negativno zasegnati dokolku vo zatvorot treba da bidat
smesteni pove}e zatvorenici odo{to e negoviot kapacitet (vkupniot
kvalitet na `ivotot vo ustanovata mo`ebi zna~itelno }e se namali).
U{te pove}e, prenatrupanosta na zatvorot, ili na oddelen negov del
mo`e da bide od takov stepen {to od fizi~ka gledna to~ka, sam po
sebe prestavuva ne~ove~ki ili poni`uva~ki tretman.
4. Zadol`itelna programa na aktivnosti (rabota, obrazovanie,
sport i sl.) e od golemo zna~ewe za dobroto na osudenite lica. Ova se
odnesuva na site ustanovi bez ogled dali vo niv se smestaeni osudeni
lica ili lica vo pritvor. Komitetot zabele`uva deka vo mnogu
ustanovi vo koi se smestuvaat lica vo pritvor aktivnostite se prili~no
ograni~eni. Organizacijata na aktivnostite vo vakvite ustanovi
vo koi licata se menuvaat mo{ne ~esto ne e lesna rabota. Sekako ne
mo`e da stane zbor za individualni programi za tretman kakvi {to se
primenuvaat vo ustanovite vo koi se smesteni osudenite lica. No
sepak zatvorenicite ne smeeat da bidat ostaveni zatvoreni vo kelii
bez kakov i da e anga`man so nedeli ili meseci, bez ogled kolku i da se
dobri materijalnite uslovi vo niv. Komitetot smeta deka treba da se
nastojuva i licata vo pritvor da mo`at da pominuvaat razumen del od
denot (osum ili pove}e ~asa) nadvor od keliite anga`irani vo raznovidni
aktivnosti koi }e imaat opredelena cel. Se razbira, re`imot
vo ustanovata za osudenite lica treba da bide u{te popovolen.
5. Posebno treba da se spomnat ve`bite na otvoreno. Baraweto
zatvorenicite da imaat najmalku eden ~as dnevno ve`bi na otvoren
prostor e {iroko prifateno kako osnovna garancija (po`elno e toa
da bide del od po{iroka programa na aktivnosti). Komitetot napom-
174