21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

Penologija

Penologija

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Od druga stra<strong>na</strong> osudeni~kiot kodeks {to go sozdava neformal<strong>na</strong>ta<br />

zatvorska zaednica <strong>na</strong> osudenite lica im <strong>na</strong>metnuva drugi barawa<br />

i kaj niv gradi posebni stavovi i vrednosti <strong>na</strong> povedenie, kako <strong>na</strong><br />

primer, da se projavuva ma{kost (sila) i individualnost, <strong>na</strong>zavisnost,<br />

zatvorska solidarnost i sli~ni povedenija koi se sprotivstavuvaat <strong>na</strong><br />

barawata {to gi <strong>na</strong>metnuva formalniot zatvorski sistem. Taka,<br />

osudenite lica doa|aat vo situacija da vr{at izbor pome|u dva normativno<br />

protivre~ni sistemi. Toj fakt, kako i faktot {to i dvata<br />

sistemi za osudenicite z<strong>na</strong>~at raznovidni li{uvawa i ograni~uvawa,<br />

kaj niv predizvikuvaat <strong>na</strong>jrazli~ni neprijatnosti {to ja deperso<strong>na</strong>lizairaat<br />

niv<strong>na</strong>ta li~nost. Zatvorenicite <strong>na</strong>stojuvaat da gi otstra<strong>na</strong>t<br />

ili ubla`at tie neprijatnosti <strong>na</strong> toj <strong>na</strong>~in {to gradat svoj specifi~en<br />

sistem <strong>na</strong> reakcii {to <strong>na</strong>j~esto se projuvavuva vo kr{ewe <strong>na</strong><br />

redot i discipli<strong>na</strong>ta vo kazneno-popravnite ustanovi. Poradi toa,<br />

normalnoto odvivawe <strong>na</strong> zatvorskiot `ivot i pravilnoto i efikasno<br />

izveduvawe <strong>na</strong> resocijalizacijata ne mo`at da se zamislat bez prime<strong>na</strong><br />

<strong>na</strong> opredeleni sredstva so koi }e se odr`uva redot i discipli<strong>na</strong>ta i }e<br />

se sozdava "penolo{ka klima" {to }e odi vo prilog <strong>na</strong> prevospituvaweto.<br />

Za odr`uvawe <strong>na</strong> redot i discipli<strong>na</strong>ta zatvorskiot perso<strong>na</strong>l se<br />

slu`i, pred sî, so prevospitni merki {to z<strong>na</strong>~at vlijanija vrz<br />

osudenite lica kon aktivno razvivawe <strong>na</strong> niv<strong>na</strong>ta samodiscipli<strong>na</strong> i<br />

samostojno anga`irawe vo svoeto prevospituvawe. Me|utoa, za taa cel<br />

slu`at i sredstvata i metodite <strong>na</strong> prisilba {to se javuvaat vo forma<br />

<strong>na</strong> <strong>na</strong>dzor, opome<strong>na</strong>, zaka<strong>na</strong>, zabra<strong>na</strong>, <strong>na</strong>redba i kaz<strong>na</strong>. Pritoa spored<br />

<strong>ZIS</strong> za odr`uvawe <strong>na</strong> redot i discipli<strong>na</strong>ta mo`at da se upotrebat<br />

samo onie merki {to se nu`ni za obezbeduvawe <strong>na</strong> sigurnosta i<br />

dobroto funkcionirawe <strong>na</strong> zaedni~kiot `ivot vo kazneno-popravnite<br />

ustanovi. (v. Pravilo 27 SMP). Vo taa smisla koga se raboti za<br />

disciplinskite kazni, posebnite merki <strong>na</strong> bezbednost i upotrebata <strong>na</strong><br />

fizi~ka sila i ogneno oru`je se prepora~uva mnogu razumno i samo vo<br />

kraj<strong>na</strong> linija da se vr{i niv<strong>na</strong>ta prime<strong>na</strong> bidej}i vo sprotivno tie<br />

mo`at da imaat mnogubrojni negativni posledici po osudenoto lice.<br />

Imeno, postojat osudenici vrz koi ovie sredstva ne deluvaat, za{to<br />

tie se prilagodeni <strong>na</strong> niv. Od druga stra<strong>na</strong>, kaj nekoi zatvorenici<br />

retributiv<strong>na</strong>ta sodr`i<strong>na</strong> <strong>na</strong> ovie sredstva predizvikuva negativni<br />

~uvstva, osobeno ako tie li~no smetaat deka ne se vinovni i deka<br />

nesrazmeno se kazneti. Takvite lica poradi toa {to se ~uvstvuvaat<br />

nepolno otfrleni, ja gubat doverbata vo zatvorskata uprava, <strong>na</strong>stojuvaat<br />

{to pove}e da se oddale~at od nea ili da dojdat vo skrien ili<br />

otvoren konflikt so nea. Seto toa go paralizira nivniot pridones<br />

kon sopstvenoto prevospituvawe.<br />

332

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!