Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

astrojstva i prezemawe na site merki neophodni za medicinski
tretman; da gi izolira zatvorenicite za koi se somneva deka se bolni
od nekoja zarazna bolest; da gi sogleduva fizi~kite i du{evnite
o{tetuvawa koi mo`at da go spre~at normalnoto vklu~uvawe vo
op{testvoto; da odlu~uva za rabotnite sposobnosti na sekoj
zatvorenik.
Ovaa odredba zboruva za dol`nosta na lekarot da go pregleda
osudenoto lice i negovoto pravo da bide pregledano u{te so negovoto
vleguvawe vo ustanovata kako i pri otpu{taweto od nea. Ova se
zadol`itelni pregledi koi mora da se izvr{at pri sekoj priem i
otpust na osudenoto lice. Ostanati pregledi i intervencii, vo slu~aj
na potreba, se prezemaat vo tekot na izdr`uvaweto na kaznata. Pritoa
lekarot sekoga{ mora da go izvesti osudenikot za toa {to zna~i
pregledot i za{to se vr{i. Na toj na~in se vospostavuva doverliv
odnos me|u osudenikot i lekarot. Ova e osobeno zna~ajno ako se znae
deka zdravjeto na osudenite lica e mnogu po~uvstvitelno pra{awe
odo{to zdravjeto na slobodnite gra|ani poradi uslovite na samoto
zatvarawe i odnesuvaweto na osudenicite koi po~esto mo`at da se
samopovredat, osakatat ili da se napa|aat pome|u sebe. Emocionalniot
akt na samoto zatvarawe mo`e da rezultira i so telesna bolest,
me|utoa bolesta mo`e i da se insinuira taka {to zdravstvenata gri`a
vo takvi slu~ai stanuva beskorisna. Od tie pri~ini na osudenikot
sekoga{ mu stoi na raspolagawe zatvorski lekar ~ija {to osnovna
gri`a e da se zalaga za zdravjeto, da spre~uva bolest, da povratuva
zdravje i da namaluva bolka. Ako lekarot od niza pri~ini ne e na
raspolagawe ili vo toj ne e moment dostapen, na osudenite lica treba
da im dostapen drug medicinski personal koj gi ima slednive zada~i:
a) da obezbedi prva i op{ta pomo{, b) da gi prepoznae situaciite za
koi e potreben profesionalen lekar ili medicinska sestra i
soodvetno da postapi do nivnoto doa|awe, v) da identifikuva stres
nastanat ili pri~inet od samiot akt na zatvaraweto i da go izvesti za
toa odgovorniot medicinski slu`benik, i g) da gi identifikuva
simptomite na zavisniost od droga, apstinirawe od koristewe na
droga, pojava na AIDS ili druga zarazna bolest i da go izvesti lekarot
za toa. Neophodno e da se obezbedi i toa vo sekoe vreme da mo`e da se
povika lekar od nadvor koj {to vo itni slu~ai mo`e vedna{ da
intervenira.
V. NME - Penolo{ki kompendium, str. 151-149 i Preporaka br.
R (93) 6 (Zatvorski i kriminolo{ki aspekti na kontrola na zarazni
bolesti vklu~itelno i SIDA-ta i sli~ni zdravstveni problemi vo
zatvor) - Penolo{ki kompendium, str. 437-444.
241