Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

ata od nivnoto sveduvawe na edno poracionalno nivo. Vo ovaa smisla
se nalo`uva{e razmisluvaweto za mo`nosta od iskoristuvawe na ve}e
postoe~kite zatvorski zgradi od pogolem kapacitet so opredeleni
nu`ni intervencii od organizaciona priroda zaradi nivna transformacija
vo ustanovi od poseben vid. Vo zavisnost od kategorijata na
osudenite lica nivniot poluotvoren ili otvoren vid treba{e i natamu
da bide zadr`an, a za izvr{uvaweto na pritvorot da se iznajdat
drugi novi re{enija {to nema da se vrzuvaat so ovie zatvori.
Vo vrska so vtoriot kriterium pokraj postoe~kite oddelenija od
otvoren vid vo KPD Idrizovo i otvorenite oddelenija na op{tinskite
zatvori na{ata stvarnost se zdobi i so prvata otvorena kaznenopopravna
ustanova. Edinstven problem na ova ustanova be{e toa {to
dolgo vreme od osnivaweto (se do donesuvaweto na Zakonot za izmeni i
dopolnuvawa na ZIS od 1992) taa ja vr{e{e funkcijata i na op{tinski
zatvor za osudenicite na kratki kazni od podra~jeto na op{tina
Struga.
Vo na{ata penitencijarna stvarnost najgolem problem be{e
sepak izgradbata na posebni kazneno-popravni domovi spored grupata
kriteriumi pod zbiren naziv - kategorija na osudenite lica. Dolgo
vreme nitu eden od ovie kriteriumi ne be{e iskoristen za formirawe
posebna ustanova, pa taka namesto horizontalna klasifikacija na
ustanovi kaj nas postoe{e horizontalna klasifikacija na oddelenija
vo KPD Idrizovo. Te{kotiite {to proizleguvaa od vakvata sostojba
se poznati, no poznato e i zna~eweto na ovoj problem za ostvaruvaweto
na vertikalnata klasifikacija i suptilnata resocijalizacija na
osudenite lica. Od tie pri~ini zakonodavecot treba{e da bide pouporen,
da ja otfrli kategorizacijata na oddelenija i de lege ferenda da go
postavi baraweto za osnivawe posebni ustanovi. Bez nivnata obligatorna
predvidenost vo zakonot, nivnoto formirawe mo`e dolgo da se
vle~e, a vo toj prostor da se zapadne vo skepticizam sprema konceptot
na resocijalizacijata. Toj skepticizam krie{e golemi opasnosti
dokolku od nu`na nau~na predostre`nost se pretvore{e vo masovna
predrasuda.
Vo vrska so odredbite za podelbata na kazneno-popravnite
ustanovi spored ~etvrtiot kriterium (pol na osudenite lica) ZIS
be{e dosta "skr`av". Me|utoa so ogled na brojot i strukturata na osudeni~kite
od na{ata republika ne be{e ni potrebno da se predviduvaat
popodrobni solucii. Vo ovoj pogled vo praktikata funkcionira{e
i sî u{te funkcionira moderen kazneno-popraven dom za `eni
{to odgovara na sovremenite barawa za resocijalizacija ne samo na
osudenite polnoletni `eni, tuku i na onie {to se osudeni ili im se
56