Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

3. Odredbata e vo soglasnost so Pravilo 39 SMP: Na zatvorenicite
treba da im se dozvoli redovno da se informiraat za tekot
na najzna~ajnite nastani preku dnevni vesnici, spisanija ili drugi
posebni publikacii vo kazneniot zavod, preku radio emisii,
predavawa ili preku site drugi sli~ni sredstva {to upravata }e gi
odobri i kontrolira.
Vo ova smisla i Pravilo 45 EZP: Na zatvorenicite treba da im
se dopu{ti redovno da se informiraat za nastanite od nadvore{niot
svet po pat na vesnici, spisanija i drugi publikacii, radio ili
televiziski emisii, predavawa, ili po pat na koe bilo sli~no
sredstvo pod kontrola na upravata. Treba posebno da se uredi
zadovoluvaweto na potrebite na stranskite dr`avjani {to imaat
te{kotii so jazikot.
Dobra praktika e na osudenite lica da im se dozvoli pristap do
site sredstva na masovna komunikacija koi soglasno zakonot im se na
raspolagawe na licata na sloboda. Isklu~ocite od ova pravilo treba
da se ograni~at od bezbednosni pri~ini: toga{ koga opredelen
materijal pottiknuva ili potpomaga begstvo ili bunt vo ustanovata.
Ne e dobra praktikata da se ograni~uva pristapot do informacii vrz
osnova na potrebata od sproveduvawe na nekakov vid tretman sprema
osudenoto lice. (MSV str. 160)
4. Osudenite lica mo`at so sopstveni pari da nabavuvaat knigi,
vesnici ili spisanija so cel za nivno usovr{uvawe ili za zabava
dokolku so toa ne se zagrozuva redot vo ustanovata i postignuvaweto
na celta na kaznata. Za kupuvawe na knigi koi slu`at za nivno
usovr{uvawe, osudenite lica mo`at da koristat sopstveni pari koi
inaku ne im se davaat na raspolagawe.
Knigite, dnevnite i nedelnite vesnici mo`e da gi nabavuvaat po
prethodna soglasnost na upravata na ustanovata i isklu~itelno so
posredstvo na ustanovata. Vo osnova treba da se dozvoluva nabavka na
eden dneven i eden nedelen vesnik, a vo vrska so stru~nata i nau~nata
literatura ne treba da postojat ograni~uvawa. Opredeleni broevi na
vesnici ili nivni delovi koi se vo sprotivnost so celite na kaznata
mo`at da im se odzemat.
5. Osudenite lica za potrebite na nivnoto usovr{uvawe ili
napreduvawe po otpu{taweto, vo slobodnoto vreme mo`at da pi{uvaat
na listovi ili vo tetrat}i so prethodno numerirani stranici, vo niv
sa pravat bele{ki, presmetki, crte`i i sl. Bez soglasnost na osudenikot
vo ovie zabele{ki mo`e da ima uvid samo direktorot na ustanovata.
6. Zaradi normalizacija na `ivotot na osudenite lica, zatvorskata
uprava e dol`na, vo sekoja kazneno-popravna ustanova da obez-
262