21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

Penologija

Penologija

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

(4) Rabotnoto vreme mora da bide soodvetno so rabotnoto vreme<br />

<strong>na</strong> sloboda<br />

________________________<br />

1. Vo penitencijar<strong>na</strong>ta teorija i praktika osudeni~kata rabota<br />

se tretira kako osnoven i primaren oblik vo procesot <strong>na</strong> resocijalizacijata<br />

<strong>na</strong> osudenite lica. Ottamu vo aktite <strong>na</strong> me|u<strong>na</strong>rodnite<br />

kongresi i doma{ni simpoziumi, koi so interes raspravaa za ovoj problem<br />

se postaveni osnovnite <strong>na</strong>~ela {to se odnesuvaat <strong>na</strong> vklu~uvaweto<br />

<strong>na</strong> osudenite lica vo rabotniot proces. Tie principi glavno se<br />

slednive: rabotata ne smee da ima poni`uva~ki karakter; pravo <strong>na</strong><br />

rabota <strong>na</strong> osudenicite so vodewe gri`a za nivnite psihi~ki i fizi~ki<br />

sposobnosti; <strong>na</strong> zatvorenicite po mo`nost treba da im se ovozmo`i da<br />

go izberat vidot <strong>na</strong> rabotata; zatvorenicite treba da se zami<strong>na</strong>vaat so<br />

produktiv<strong>na</strong> rabota vo ramkite <strong>na</strong> opredeleno rabotno vreme; <strong>na</strong>~elo<br />

<strong>na</strong> profesio<strong>na</strong>lno, stru~no i korisno osposobuvawe; <strong>na</strong>~elo <strong>na</strong><br />

ed<strong>na</strong>kvi uslovi za rabota so onie {to vladeat <strong>na</strong> sloboda i <strong>na</strong>~elo <strong>na</strong><br />

pravilno <strong>na</strong>graduvawe.<br />

A<strong>na</strong>lizata <strong>na</strong> ovie principi koi se legalizirani vo ovoj ~len,<br />

poka`uva deka celta <strong>na</strong> osudeni~kata rabota e ostvaruvawe edukativ<strong>na</strong><br />

i stru~no osposobuva~ka funkcija preku steknuvawe i razvivawe <strong>na</strong><br />

rabotni <strong>na</strong>viki, sozdavawe qubov i interes sprema rabotata, kako i<br />

odr`uvawe <strong>na</strong> rabot<strong>na</strong> kondicija <strong>na</strong> zatvorenicite. Rabotata isto taka<br />

slu`i za razvivawe <strong>na</strong> drugarstvoto, me|usebno po~ituvawe, sorabotka<br />

i drugi socijalni i kulturni vrednosti. Nejzi<strong>na</strong>ta eti~ka funkcija<br />

pridonesuva za razvivawe red i discipli<strong>na</strong>, spre~uvawe razni neurozi,<br />

depresii, projavuvawe <strong>na</strong> negativni i krimi<strong>na</strong>lni povedenija, begstva,<br />

pobuni i drugi psihi~ki i ma~ni situacii. So ogled <strong>na</strong> toa {to slu`i<br />

i kako izvor <strong>na</strong> prihodi rabotata ima i ekonomska funkcija. Zada~ite<br />

za ostvaruvawe <strong>na</strong> polivalentnite funkcii <strong>na</strong> osudeni~kata rabota<br />

treba da le`at vrz celiot perso<strong>na</strong>l <strong>na</strong> kazneno-popravnite ustanovi,<br />

no vo praktikata tie vo prv red se svrzani so rabotata <strong>na</strong> stru~nite<br />

instruktori. Ovie lica za da mo`e da odgovorat <strong>na</strong> svoite obvrski,<br />

mora da imaat solidno stru~no z<strong>na</strong>ewe kako i `elba i sposobnost za<br />

prenesuvawe <strong>na</strong> toa z<strong>na</strong>ewe i pottiknuvawe <strong>na</strong> okolnostite {to<br />

dejstvuvaat vrz motivaciite <strong>na</strong> osudenicite za nivno zalagawe i interes<br />

sprema rabotata.<br />

Ovde treba da se istakne deka kaj <strong>na</strong>s osudeni~kata rabota se<br />

postavuva kako oblik <strong>na</strong> tretman kako "socijal<strong>na</strong> terapija", a ne kako<br />

kaz<strong>na</strong> i pretstavuva pravo {to ima svoja potkrepa i vo ustavnite<br />

odredbi. Pritoa <strong>na</strong> ova mesto se <strong>na</strong>dovrzuvaat i mnogu drugi prava {to<br />

<strong>na</strong> osudenicite im se davaat vo <strong>ZIS</strong>. Taka <strong>na</strong> primer kaj <strong>na</strong>s<br />

osudenicite imaat pravo <strong>na</strong> <strong>na</strong>domest za rabota, pravo <strong>na</strong> besplat<strong>na</strong><br />

73

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!