Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

4. Upotreba na sredstva na prisilba i ogneno oru`je
^len 184
(1) Sprema osudenoto lice mo`e da se upotrebat sredstva na
prisilba samo vo onaa mera i koga toa e neophodno da se spre~i begstvo
od ustanova i begstvo pri sproveduvawe, fizi~ki napad,
nanesuvawe na povreda, samopovreduvawe, pri~inuvawe na
materijalna {teta ili sovladuvawe na otpor na osudeni lica po
povod na zakonita naredba na slu`beno lice.
(2) Kako sredstva za prisilba {to mo`at da se upotrebat se:
izdvojuvawe, vrzuvawe, gumena palka, {mrkovi so voda i hemiski sredstva.
________________________
1. Megunarodnite standardi koi se odnesuvaat na kaznuvaweto na
zatvorenicite vo osnova go istaknuvaat na~eloto na zabrana na
upotreba na sila. Vo taa smisla vo ~l. 3 KOLOPZ se veli: Licata vo
slu`ba na zakonot smeat da upotrebat sila samo koga toa e nu`no ili
koga toa go nalaga prirodata na nivnata rabota. Vo komentarot na
KOLOPZ vo odnos na ovoj ~len se veli: a) Ova odredba istaknuva deka
upotrebata na sila od strana na slu`benicite na zakonot bi trebalo
da bide isklu~ok {to zna~i deka im e dozvoleno da upotrebat sila
samo vo neophoden slu~aj za da spre~at izvr{uvawe na krivi~no delo
ili da u~estvuvaat ili pomagaat kaj zakonito li{uvawe od sloboda na
prestapnik ili somnitelno lice i nikakva druga sila nad tie granici
ne e dopu{tena. b) Zakonite na dr`avata po pravilo ja ograni~uvaat
upotrebata na sila od strana na pretstavnicite na zakonot vo
soglasnost so na~eloto na proporcionalnost. Takvite nacionalni
na~ela treba da se po~ituvaat kaj tolkuvaweto na ovaa odredba. Vo
nikoj slu~aj ne smeeat da se tolkuvaat taka {to ja dopu{taat
upotrebata na sila nesrazmerno so legitimnite celi koi se saka da se
postignat. c) Upotrebata na ogneno oru`je e mo`no samo vo krajna
nu`da. So site sili treba da se odi protiv upotrebata na ogneno
oru`je, a osobeno protiv decata. Ognenoto oru`je ne treba da se
upotrebuva osven vo slu~ai koga liceto pru`a oru`en otpor ili na
bilo koj drug na~in gi zagrozuva `ivotite na drugi lu|e, i koga nekoi
drugi poblagi merki ne mo`at da bidat dovolni da se sovlada ili
li{i od sloboda osomni~eniot pretstapnik. Vo site slu~ai koga e
upotrebeno ogneno oru`je vedna{ treba da se podnese izve{taj do
nadle`nite organi.
346