Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

nivnoto ~uvstvo na odgovornost i da gi pottiknuva stavovite i
sposobnostite koi }e im ovozmo`at da se vklu~at vo op{testvoto so
najdobri izgledi za samostoen `ivot vo soglasnost so zakonot po
izdr`anata kazna.
Pravilo 65 EZP: Treba da se prezemat site merki sistemite vo
ustanovata da se definiraat i potvrdat taka {to }e se: a) obezbedi
`ivotnite uslovi da bidat vo soglasnost so ~ovekovoto dostoinstvo i
voobi~aenite op{testveni normi,
b) negativnite posledici na zatvaraweto i razlikite me|u
`ivotot vo zatvor i na sloboda {to doveduvaat do is~eznuvawe na
samopo~itta ili ~uvstvoto na odgovornost na zatvorenicite, da se
svedat na najmala mera,
c) odr`at i zajaknat vrskite so rodninite i nadvore{nata
sredina koi se vo interes na zatvorenicite i nivnite semejstva,
d) na zatvorenicite da im se pru`i mo`nost da gi razvivaat
sposobnostite i ve{tinite koi ke ja pouspe{at nivnata nade` za
uspe{no vra}awe vo op{testvoto po osloboduvaweto.
Pravilo 66 EZP: Za taa cel mora da bidat pristapni i
upotreblivi site prikladni obrazovni, moralni, duhovni i ostanati
resursi vo soglasnost so individualnite potrebi na zatvorenicite.
Ottamu tremanite bi morale da vklu~at: a) Duhovna podr{ka i
pru`awe mo`nost za korisna rabota, stru~no vodewe i ostru~uvawe,
fizi~ko vospituvawe, razvoj na du{evnite sposobnosti, pru`awe
soveti i rekreativni aktivnosti.
b) Prezenawe na potrebni merki za obezbeduvawe ovie aktivnosti
da bidat organizirani taka {to kolku {to e mo`no }e gi zgolemat
kontaktite so prilikite koi gi pru`a nadvore{nata zaednica, za da se
zgolemi `elbata za uspe{no vra}awe vo op{testvoto po
osloboduvaweto.
c) Postapki za vospostavuvawe i sledewe na individualnite
programi na tretmanot i obuka na zatvorenicite po potrebnite
konsultacii me|u personalot koj za toa e zadol`en i zatvorenicite
koi bi trebalo da bidat vklu~eni vo tie programi, dokolku toa e
ostvarlivo.
d) Sistemot na komunikaciite i na~inot na upravuvaweto {to }e
go pottiknat primarnite i pozitivni odnosi me|u personalot i
zatvorenicite, {to }e ja zgolemat `elbata za delotvotni principi i
programi za tretman na zatvorenicite.
3. Vo vrska so osudeni~koto samoorganizirawe treba da se imaat
vo predvid i slednive pravila od SMP i EZP.
267