Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

se ob`ali, dokolku ne go odobril baraweto za poseta na osudenoto
lice direktorot na ustanovata nema obvrska pismeno da ja obrazlo`i
svojata odluka.
Direktorot sekoga{ }e zabrani poseta ako postoi osnovano
somnenie: 1. deka taa negativno }e vlijae na osudenikot, ili }e ja dovede
vo pra{awe negovata adaptibilnost kon normalniot `ivot, 2. deka
se naru{uva procesot na negovata resocijalizacija, 3. deka se zagrozuva
bezbednosta na kazneno-popravnata ustanova ili na osudenikot.
Vo odnos na posetite na osudenite od lica koi ne se ~lenovi na
nivnoto potesno semejstvo, direktorot na ustanovata sepak treba da se
rakovodi od slednovo na~elo: - kontaktiraweto so licata nadvor od
ustanovata treba da se pottiknuva vo site slu~ai koga go unapreduva
dobroto povedenie na osudenikot za vreme na izdr`uvaweto na kaznata
ili usoglasuvaweto na negovoto odnesuvawe so normite na normalniot
` ivot.
Posetite se nadgleduvaat. Ako ne postoi strav od nivna zaloupotreba
nadgleduvaweto mo`e da se ograni~i ili celosno da se ukine.
Kontaktot me|u posetitelot i osudenoto lice treba da e vo nivnoto
vidno, no ne i vo nivnoto ~ujno pole.
Kontroliranata poseta mo`e da bide ukinata sprema lica koi se
klasificirani vo dobra klasifikaciona grupa. Ne se nadgleduvaat
nitu posetite od strana na staratelot, branitelot ili socijalniot
rabotnik koj po slu`bena dol`nost kontaktira so zatvorenikot. Me-
|utoa vo slu~aj na zaloupotreba na ovie poseti upravnikot na ustanovata
mo`e da naredi i ovie poseti da se nadgleduvaat (kontroliraat).
Pri ostvaruvaweto na posetata na pripadnicite na doma{nite
jazi~ni malcinstva im e dozvoleno da zboruvaat na nivniot jazik. Na
posetitelite i osudenicite koi ne go vladeat makedonskiot jazik so
ogled deka se stranci, dozvoleno im e da go koristat svojot jazik.
3. Ne postojat me|unarodni pravila za kontaktite na osudenite
lica so ~lenovite na upravata, sudovite i parlamentot. Me|utoa vo
mnogu zemji ovie kontakti se privile|irani - nivnite pisma ne se cenzurirat,
a posetite ne se nadgleduvaat. Ova e dobra praktika, za{to
dozvoluva osudenite lica da gi iznesat svoite stavovi bez strav od
~lenovite na zatvorskiot personal. Istoto se odnesuva i na me|unarodnite
organizacii, osobeno na Komisijata za ~ovekovite prava i
drugi tela za ~ovekovi prava. (MSV str. 158)
4. Posetitelite treba da se odnesuvaat taka {to nema da bide
zagrozena celta na kaznata i pristojnosta vo odnesuvaweto. Vo vrska
so toa, i drugite obvrski okolu posetata tie }e bidat predupredeni od
strana na zatvorskata uprava. Tie natamu ne smeeat da vnesuvaat ni{to
vo ustanovata pri ostvaruvaweto na neposredniot kontakt so zatvor-
277