Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

aktivnostite za podgotvuvawe se ostvaruvaat spored posebna
programa za podgotvuvawe za otpu{tawe na osudenite lica.
(3) Osudenite lica vo tekot na podgotvuvaweto za otpu{tawe se
pou~uvaat za posledicite na osudata od povtornoto vr{ewe na
krivi~no delo i za mo`nostite za otstranuvawe na ovie posledici i
za odbegnuvawe na povtorot.
(4) Na osudenoto lice mo`e da mu se dozvoli po potreba vo
vremeto dodeka e vo oddelenieto za otpu{tawe da izleguva od
ustanovata zaradi barawe na rabota i zaradi smestuvawe.
(5) Na dva dena pred otpu{taweto osudenoto lice se osloboduva
od rabota za da mo`e da se podgotvi za izleguvawe.
________________________
1. Odredbata e vo soglasnost so Praviloto 60 SMP i ottamu so
edno od osnovnite penolo{ki na~ela - na~eloto na normalizacija na
`ivotot na zatvorenicite vo kazneno-popravnite ustanovi. Spored
toa Pravilo: (1) Preku re`imot na izvr{uvaweto na kaznite treba da
se nastojuva kon namaluvawe na razlikite {to postojat me|u `ivotot
vo zatvorot i slobodata, dokolku tie razliki poka`at streme` da ja
oslabat smislata na odgovornost kaj zatvorenikot ili go namaluvaat
po~ituvaweto na dostoinstvoto na negovata li~nost.
(2) Pred izdr`uvaweto na kaznata ili merkata po`elno e da se
prezemat potrebni merki {to na zatvorenikot }e mu obezbedat
postepeno vra}awe vo op{testveniot `ivot. Taa cel zavisno od
slu~ajot mo`e da se postigne so voveduvawe podgotvitelen re`im za
`ivot na sloboda, koj mo`e da se organizira vo samiot zavod ili vo
nekoja druga prilagodena ustanova ili po pat na usloven otpust pod
nadzor, koj ne treba da i se doveri na policijata, tuku treba da se
potpre vrz efikasna op{testvena pomo{.
Soodvetnoto Pravilo 70 EZP glasi: (1) Podgotvuvaweto na
zatvorenicite za otpu{tawe mora da zapo~ne vedna{ po doa|aweto vo
kaznenata ustanova. Ottamu akcentot na tretmanot mora da bide
staven vrz nivnoto neprekinato u~estvuvawe vo zaednicata, a ne vrz
isklu~uvaweto od nea.Op{testvenite slu`bi i socijalnite rabotnici
sekade kade {to toa e mo`no ottamu bi trebalo da bidat vklu~eni
kako pomo{en personal vo ustanovata i izvr{uvaweto na zada~ite na
rehabilitacijata na zatvorenicite, a osobeno na odr`uvaweto i
unapreduvaweto na nivniot odnos so semejstvoto, so drugite lu|e i so
javnite slu`bi. Treba da se prezemat potrebnite merki do najvisok
stepen da se za{titat vo soglasnost so zakonot i presudata, pravata
vrzani za gra|anskiot interes, pravoto na socijalna sigurnost i
drugite op{testveni prava na zatvorenikot.
371