21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

Penologija

Penologija

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Struga, no, kako {to vidovme i ~etiri otvoreni oddelenija <strong>na</strong> oddelni<br />

zatvori vo Republikata (Prilep, Kriva Palanka, Veles i Strumica).<br />

Vo vrska so kriteriumot kategorija <strong>na</strong> osudenite lica be{e<br />

predvideno postoewe <strong>na</strong> op{ti i posebni kazneno-popravni domovi.<br />

Op{tite kazneno-popravni domovi bea <strong>na</strong>meneti za izvr{uvawe <strong>na</strong><br />

kaz<strong>na</strong>ta zatvor za pove}e kategorii osudenici i vo niv se upatuvaa osudenite<br />

lica za koi so rasporedot ne be{e predvideno upatuvawe vo poseben<br />

dom (~l. 27 st. 2 i 35 st. 6 <strong>ZIS</strong>/1979). Od druga stra<strong>na</strong> posebnite<br />

kazneno-popravni domovi bea <strong>na</strong>meneti za oddelni kategorii osudeni<br />

lica, a osobeno za lica koi za prv pat se osudeni, za storiteli <strong>na</strong> krivi~ni<br />

dela od nebri`nost, za povratnici, za pomladi polnoletni lica<br />

i za bolni osudeni lica. Po potreba mo`e{e da se osnovaat i drugi<br />

vidovi kazneno-popravni domovi i oddelenija (~l. 27 i 28 <strong>ZIS</strong>/1979).<br />

Spored ovoj kriterium kaj <strong>na</strong>s bea osnovani samo dva kazneno-popravni<br />

domovi i toa: edniot kako op{t kazneno-popraven dom Idrizovo<br />

koj se <strong>na</strong>o|a vo blizi<strong>na</strong> <strong>na</strong> Skopje i samo eden kazneno-popraven<br />

dom od poseben vid - Otvoreniot KPD Struga.<br />

I <strong>na</strong> kraj od ~l. 14 st. 3 <strong>ZIS</strong> od 1979 proizleguva{e u{te eden<br />

kriterium, a toa e deka horizontal<strong>na</strong>ta klasifikacija se vr{i i spored<br />

polot <strong>na</strong> osudenite lica.<br />

Od a<strong>na</strong>lizata <strong>na</strong> ovie odredbi mo`e da se sumira slednoto. Prvo,<br />

od kriteriumite za podelba <strong>na</strong> kazneno-popravnite ustanovi vo <strong>na</strong>{eto<br />

porane{no zakonodavstvo bea zemeni: dol`i<strong>na</strong>ta <strong>na</strong> izdr`a<strong>na</strong>ta<br />

kaz<strong>na</strong>, stepenot <strong>na</strong> obezbeduvaweto, krimi<strong>na</strong>lnoto mi<strong>na</strong>to <strong>na</strong> osudenite<br />

lica, nebre`nosta i zdravstve<strong>na</strong>ta sostojba <strong>na</strong> osudenite lica. Vtoro,<br />

zakonodavecot ostavil prostor i za formirawe posebni kazneno-popravni<br />

ustanovi {to }e gi <strong>na</strong>metne razvojot <strong>na</strong> penolo{kata teorija i<br />

praktika. I, treto, do sozdavaweto objektivni uslovi za formirawe<br />

posebni kazneno-popravni domovi zakonot ja ostavil mo`nosta za osnovawe<br />

oddelenija vo ramkite <strong>na</strong> op{tite kazneno-popravni domovi.<br />

Osnovaweto <strong>na</strong> oddelenija za pomladi polnoletni lica i maloletnici<br />

vo <strong>ZIS</strong> be{e postaveno obligatorno (~l. 27 st. 4) a osnovaweto <strong>na</strong> posebni<br />

oddelenija za drugi kategorii <strong>na</strong> osudeni lica, <strong>na</strong> fakultativ<strong>na</strong><br />

osnova (~l. 28 st. 1). Nakratko, <strong>na</strong>{iot zakonodavec od 1979 godi<strong>na</strong> se<br />

obide da go trasira patot za postepeno ostvaruvawe <strong>na</strong> sovreme<strong>na</strong> horizontal<strong>na</strong><br />

klasifikacija. Vo stvarnosta me|utoa taa vizija ne se ostvari<br />

taka {to <strong>na</strong> povr{i<strong>na</strong> izbija opredeleni slabosti. Taka, <strong>na</strong> primer,<br />

spored prviot kriterium kaj <strong>na</strong>s postoea premnogu zatvori za izdr`uvawe<br />

<strong>na</strong> kratkite kazni <strong>na</strong>mesto da se te`nee kon realizacija <strong>na</strong><br />

obraten proces {to }e z<strong>na</strong>~i pogolemo koristewe <strong>na</strong> alter<strong>na</strong>tivnite<br />

vidovi kazni. Brojot <strong>na</strong> zatvorite i nivnite nedostatoci kako i brojot<br />

<strong>na</strong> zatvorenicite {to "pro{etuvaa" niz niv jasno uka`uvaa <strong>na</strong> potre-<br />

55

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!