Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

najmalku eden ~as dnevno da koristi za soodvetni telesni ve`bi na
sve` vozduh.
(2) Pomladite zatvorenici kako i drugite zatvorenici na koi
vozrasta i fizi~kata kondicija toa im go dozvoluvaat, za vremetraeweto
na ve`bite mora da bidat izlo`eni na telesno vospituvawe {to
razonoduva. Za taa cel treba da im se stavat na raspolagawe tereni,
spravi i oprema.
Pravilo 78 SMP: So cel zatvorenicite fizi~ki i du{evno
dobro da se ~uvstvuvat vo site zavodi treba da se organiziraat zabavni
i kulturni aktivnosti.
Ova pra{awe go obrabotuvaat EZP vo Pravilata 69 i 83-86.
Pravilo 69 EZP: (1) Vo soglasnost so sistemot na zatvorenicite
treba da im se pru`i prilika da u~estvuvaat vo aktivnostite vo
ramkite na ustanovata koi bi mo`ele da go razvijat nivnoto ~uvstvo
na odgovornost i samodoverba kako i da se pottikne nivniot interes
za sopstveniot treman.
(2) Treba da se prezemat merki za razvivawe na metodite so koi
}e se podr`uva sorabotkata so zatvorenicite i nivnoto aktivno
u~estvo vo sproveduvaweto na tretmanot. Za taa cel zatvorenicite
treba da se pottiknuvaat da prezemaat opredelena odgovornost vo
odredeni aktivnosti vo ustanovata, vo ramkite na ograni~uvawata
postaveni so Praviloto 34.
Pravilo 83 EZP: Zatvorskite sistemi mora da go sfatat
zna~eweto koe go imaat pravilno organiziranite aktivnosti za
fizi~ko i du{evno zdravje i vo soglasnost so toa da obezbedat soodvetno
ve`bawe i rekreativni aktivnosti.
Pravilo 84 EZP: Zatoa pravilno organiziranata programa za
fizi~ko vospituvawe, sport i ostanatite rekreativni aktivnosti bi
trebalo da bidat sostaven del na programata za tretman i
ostru~uvawe. Za taa cel treba da se obezbedi potreben prostor, uredi
i oprema.
Pravilo 85: Zatvorskite upravi mora da obezbedat zatvorenicite
koi u~estvuvaat vo ovie programi da bidat fizi~ki zdravi.
Posebno treba da se obezbedi pod lekarska kontrola fizi~ko
vospituvawe i terapija za onie zatvorenici za koi se potrebni.
Pravilo 86 EZP: Na sekoj zatvorenik koj ne raboti na otvoren
prostor ili ne e vo ustanova od otvoren vid spored vremenskite
priliki treba da mu se dozvoli barem eden ~as vo tekot na denot za
pro{etka, ili za soodvetni ve`bi na otvoren prostor, i dokolku toa e
mo`no, za{tita od nepovolnite vlijanija na vremenskite priliki.
V. Penologija 2, str. 205-208 i Penolo{ki kompendium, str. 333-
335.
260