Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

da opredeli posebni merki na ograni~uvawe. Ovie merki se prezemaat
protiv osudenicite kaj koi postoi opasnost od begstvo, opasnost od
nasilstvo protiv lica ili imotot, ili opasnost od samoubistvo ili
samopovreduvawe, ili od koi proizleguva zna~itelna opasnost po
bezbednosta ili redot vo ustanovata. Nakratko, za odr`uvawe na redot
i disciplinata mo`at da se upotrebat samo onie merki na ograni-
~uvawe {to se nu`ni za odr`uvawe na bezbednosta i dobroto funkcionirawe
na zaedni~kiot `ivot vo kazneno-popravnata ustanova.
Tie merki so sebe nosat dopolnitelno ograni~uvawe na na~inot
na `ivotot na osudenite lica vo ustanovata. Samo vo slu~aj na neposredna
opasnost koja ne trpi odlagawe tie merki mo`e da gi naredi i
lice koe za toa e ovlasteno od upravitelot na ustanovata. Stanuva
zabor za nekoja od slednive merki koi naj~esto se prisutni vo kaznenopopravnite
ustanovi vo svetot:
- postojano nabquduvawe ili samo za vreme na no}ta (so no}no
osvetluvawe na prostorijata vo koja e smesten osudenikot),
- po~esto pretresuvawe na li~nite raboti i prostorijata
osudenikot,
- odzemawe ili ograni~uvawe na poseduvawe na opredeleni
predmeti,
- vrzuvawe,
- odzemawe na obleka poradi postoewe opasnost od zloupotreba,
- izdvojuvawe od drugite osudenici za vreme na dnevnata rabota
ili vo slobodnoto vreme,
- smestuvawe vo posebno obezbedena prostorija (izdvojuvawe) vo
koja se otstraneti site predmeti so koi zatvorenikot bi mo`el da se
samopovredi ili da napravi bilo kakva {teta,
- ograni~uvawe na pravoto na prestojot na ~ist vozduh zaedno so
drugite osudenici.
Osudenite lica protiv koi se prezemeni merkite na ograni~uvawe
za vremetraeweto na merkata se isklu~uvaat od pravoto na
primawe na poseti osven od sekojdnevni poseti od strana na zatvorskiot
lekar. Dokolku lekarot ne mo`e sekojdnevno da go posetuva
osudenikot, toga{ vakvite osudenici se posetuvaat od iskusni slu`benici
koi se pripadnici na sanitetskata slu`ba. Misleweto na lekarot
treba zadol`itelno da se po~ituva dokolku na osudenoto lice mu
e ograni~en dnevniot prestoj na ~ist vozduh.
Osudenite lica ne smeat da se samopovreduvaat po teloto ili da
si na{tetuvaat na zdravjeto so cel da se dovedat vo sostojba da bidat
nesposobni za izv{uvawe na svoite obvrski za vreme na izvr{uvaweto
na kaznata. So takva namera ne smeeat da dozvolat da bidat povredeni
nitu od drugi.
350