Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

pomo{ od preveduva~ vo vrska so zakonskite postapki koi {to sleduvaat
po negovoto priveduvawe.
15. I pokraj isklu~ocite sodr`ani vo Princip 16 stav 4 i
Princip 18 stav 3, komunikacijata na pritvorenoto ili zatvorenoto
lice so nadvore{niot svet, posebno so negovoto semejstvo ili branitel,
nema da mu se skratat ne pove}e od nekolku dena.
16.1. Nabrzo po priveduvaweto i po bilo kakvo premestuvawe od
edno mesto na pritvor ili zatvor, pritvorenoto ili zatvorenoto lice
ima pravo da gi informira ili da bara od odgovornite organi da gi
informiraat ~lenovite na negovoto semejstvo ili drugi soodvetni
lica za negovoto priveduvawe, pritvorawe ili zatvorawe ili za premestuvaweto
i mestoto kade {to e staven vo zatvor. 2. Ako pritvorenoto
ili zatvorenoto lice e stranski dr`avjanin, vedna{ treba da
bide informirano za negovite prava na komunikacija na soodveten
na~in preku konzularniot pretstavnik ili diplomatskata misija na
dr`avata od ~ija {to nacionalna pripadnost e liceto ili so organot
koj {to e odgovoren za komunikacija vo soglasnost so me|unarodnoto
pravo, ili pak so pretstavnikot na megunarodnata organizacija ako e
begalec, ili pak ako liceto e pod za{tita na me|unarodna organizacija.
3. Ako pritvorenoto ili zatvorenoto lice e maloletno ili pak
ne e vo mo`nost da gi razbere svoite prava, odgovorniot organ na svoja
inicijativa go prezema informiraweto za koe {to stanuva zbor vo
ovoj princip. Treba da se obrne posebno vnimanie na izvestuvaweto na
roditelite i staratelite. 4. Bilo kakvo izvestuvawe za koe stanuva
zbor vo ovoj princip, treba da se dostavi ili dozvoli bez nikakvo
odlagawe. Kako i da e, odgovorniot organ mo`e za eden razumen vremenski
period da go odlo`i izvestuvaweto ako e od specifi~en interes
za istra`niot proces.
17.1. Pritvorenoto lice ima pravo na pravna pomo{ od branitel.
Liceto treba vedna{ po priveduvaweto da bide informirano od strana
na odgovorniot organ za negovite prava i treba da mu se ovozmo`at
soodvetni uslovi za koristewe na toa pravo. 2. Ako pritvorenoto lice
nema anga`irano branitel po svoj izbor, vo site slu~ai koga interesite
na pravdata toa go dozvoluvaat, ima pravo, dokolku nema dovolno
sredstva, da mu bide nazna~en besplatno branitel od strana na sudskiot
ili drug odgovoren organ.
18.1. Pritvorenoto ili zatvorenoto lice ima pravo na komunikacija
ili sovetuvawe so svojot branitel. 2. Na pritvorenoto ili
zatvorenoto lice treba da mu se dozvoli soodvetno vreme i uslovi za
konsultacija so svojot branitel. 3. Pravoto na pritvorenoto ili zatvorenoto
lice na poseta, konsultacija i komunikacija so svojot branitel
treba da bide ostvareno bez odlagawe ili kriti~ka osuda i so ce-
106