21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Komentar na ZIS (p. 563)

Penologija

Penologija

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

zdravstve<strong>na</strong> za{tita, pravo <strong>na</strong> socijalno osiguruvawe vo slu~aj <strong>na</strong><br />

nesre}a pri rabota, a seto toa vo golem obem treba da go zgolemuva<br />

interesot za rabota i da pridonesuva za niv<strong>na</strong>ta resocijalizacija.<br />

Od seto ova se gleda deka rabotata e podra~je {to {iroko e<br />

legitimirano i deka vrz ovoj plan se ostvareni golemi postigawe. No<br />

sepak, ostanuvaat zakonski i prakti~ni pra{awa {to baraat <strong>na</strong>tamo{no<br />

sogleduvawe i razvivawe. Vo odnos <strong>na</strong> organizacijata <strong>na</strong> rabotata<br />

i tehni~kite mo`nosti za nejzno vr{ewe, u~estvoto <strong>na</strong> oddelni<br />

strukturi vo nejzinoto ostvaruvawe, kriteriumite za pravilen <strong>na</strong>domest<br />

i <strong>na</strong>~inot <strong>na</strong> negovata isplata i koristewe, opredeleni socijalno<br />

za{titni problemi, vklu~uvaweto <strong>na</strong> osudeni~kata rabota vo<br />

<strong>na</strong>cio<strong>na</strong>lnoto stopanstvo, utvrduvaweto programi za osudeni~kata<br />

rabota {to }e odgovaraat <strong>na</strong> potrebite <strong>na</strong> posebni kategorii <strong>na</strong> osudenici<br />

i osobeno <strong>na</strong> onie koi poka`uvaat otpor kon sekakov vid rabota,<br />

merkite {to treba da se prezemat so cel osudata da ne bide<br />

nesovladliva pre~ka vo pro<strong>na</strong>o|aweto vrabotuvawe po izleguvaweto<br />

<strong>na</strong> sloboda i sl. postoi potreba od <strong>na</strong>tamo{ni istra`uvawa i korekcii.<br />

2. Da se zadr`ime <strong>na</strong> redot <strong>na</strong> izlo`enite <strong>na</strong>~ela i da vidime koi<br />

od niv pomalku ili pove}e ne se ostvaruvaat i da se obideme da gi<br />

sogledame mo`nostite za nivno vistinsko o`ivotvoruvawe.<br />

a) I pokraj toa {to nema svoj normativen izraz vo <strong>ZIS</strong> <strong>na</strong>~eloto<br />

spored koe rabotata ne smee da ima poni`uva~ki karakter, vo<br />

praktikata <strong>na</strong> izvr{uvaweto <strong>na</strong> kaznite od institucio<strong>na</strong>len karakter<br />

dobiva poln izraz. Pri negovoto ostvaruvawe se poa|a od toa deka<br />

osudeni~kiot trud, ~ija {to moral<strong>na</strong> i socijal<strong>na</strong> vrednost e nespor<strong>na</strong>,<br />

mora da bide razgleduvan i realiziran <strong>na</strong> ist <strong>na</strong>~in kako normal<strong>na</strong>ta i<br />

redov<strong>na</strong> aktivnost <strong>na</strong> slobodniot ~ovek i da pretstavuva sostaven del<br />

<strong>na</strong> institucio<strong>na</strong>lniot tretman. Ottamu osudeni~kata rabota kaj <strong>na</strong>s ne<br />

e povrza<strong>na</strong> so takvi barawa {to sozdavaat ili razvivaat negativni<br />

~uvstva i negativen odnos sprema trudot i prevospituvaweto voop{to.<br />

b) Pravo <strong>na</strong> rabota <strong>na</strong> osudenite lica so vodewe smetka za nivnite<br />

duhovni i fizi~ki spostobnosti e slednoto <strong>na</strong>~elo od ovoj<br />

domen. Toa <strong>na</strong>~elo istaknuva dva elementi: deka <strong>na</strong> site osudeni lica<br />

sposobni za rabota treba da im se ovozmo`i rabota i deka niv<strong>na</strong>ta<br />

rabota ne smee da bide od takov karakter {to }e gi preminuva<br />

fizi~kite i psihi~kite sili <strong>na</strong> osudenikot bidej}i vo sprotivno od<br />

sredstvo za olesnuvawe <strong>na</strong> prevospituvaweto mo`e da se pretvori vo<br />

dopolnitel<strong>na</strong> kaz<strong>na</strong>.<br />

Vo vrska so ova <strong>na</strong>~elo se postavuva edno osnovno teoretsko pra-<br />

{awe: - dali osudeni~kata rabota ima prisilen karakter? Na{e mislewe,<br />

sakale ili ne, mora da priz<strong>na</strong>eme, e deka vo dosega{<strong>na</strong>ta prak-<br />

74

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!