206 <strong>Les</strong> <strong>ressources</strong> <strong>minéra<strong>le</strong>s</strong> <strong>et</strong> <strong>le</strong> <strong>développement</strong> <strong>de</strong> l’Afrique <strong>Rapport</strong> du Groupe d’étu<strong>de</strong>s international sur <strong>le</strong>s régimes miniers <strong>de</strong> l’Afrique Matière première Pourcentage Principaux pays-sources (2004–2007)a Yttrium 100 Chine, Japon, France Gallium 99 Chine, Ukraine, Al<strong>le</strong>magne, Canada Pierres gemmes 99 Israël, In<strong>de</strong>, Belgique, Afrique du Sud Bismuth 97 Belgique, Mexique, Royaume-Uni, Chine Diamant (pierre naturel<strong>le</strong> industr.) 92 Botswana, Afrique du Sud, Namibie, Irlan<strong>de</strong> Platine 91 Afrique du Sud, Al<strong>le</strong>magne, Royaume-Uni, Canada Pierre (<strong>de</strong> tail<strong>le</strong>) 89 Italie, Brésil, Turquie, Chine Rhénium 87 Chili, Al<strong>le</strong>magne, Pays-Bas Antimoine 86 Chine, Mexique, Belgique Mica, feuil<strong>le</strong>s (naturel) 86 Chine, In<strong>de</strong>, Belgique, Brésil Germanium 85 Belgique, Canada, Al<strong>le</strong>magne, Chine Cobalt 81 Norvège, Russie, Chine, Canada Potasse 81 Canada, Belarus, Russie, Al<strong>le</strong>magne Étain 80 Pérou, Bolivie, Chine, Indonésie Barytite 79 Chine, In<strong>de</strong> Titane Minéral Concentré 77 Afrique du Sud, Australie, Canada, Ukraine Zinc 73 Canada, Pérou, Mexique, Irlan<strong>de</strong> Palladium 72 Russie, Afrique du Sud, Royaume-Uni, Belgique Tungstène 61 Chine, Al<strong>le</strong>magne, Canada, Bolivie Argent 60 Mexique, Canada, Pérou, Chili Tourbe 58 Canada Diamant (égrisé, abrasif <strong>et</strong> poudre) 56 Chine, Irlan<strong>de</strong>, Russie, Corée Silicium 56 Chine, Russie, Venezuela, Canada Chrome 54 Afrique du Sud, Kazakhstan, Russie, Zimbabwe Titane (spongieux) 54 Kazakhstan, Japon, Russie, Chine Magnésium (composés) 52 Chine, Canada, Autriche, Australie Magnésium (métal) 50 Canada, Russie, Israël, Chine Azote (xé), ammoniaque 48 Trinidad-<strong>et</strong>-Tobago, Canada, Russie, Ukraine Grenat <strong>de</strong> terre (industriel) 40 Australie, In<strong>de</strong>, Chine, Canada Vermiculite 35 Chine, Afrique du Sud Nickel 33 Canada, Russie, Norvège, Australie Cuivre 32 Chili, Canada, Pérou, Mexique Soufre 28 Canada, Mexique, Venezuela Gypse 27 Canada, Mexique, Espagne, République dominicaine Perlite 19 Grèce Sel 17 Canada, Chili, Bahamas, Mexique Mica, déch<strong>et</strong> <strong>et</strong> paill<strong>et</strong>te (naturel) 16 Canada, Chine, In<strong>de</strong>, Finlan<strong>de</strong> Ciment 12 Canada, Chine, aïlan<strong>de</strong>, Corée Roche phosphatée 9 Maroc Fer <strong>et</strong> acier 8 Canada, Union européenne, Mexique, Chine Fer <strong>et</strong> scorie d’aciérie 8 Canada, Japon, Italie, France Pierre ponce 6 Grèce, Italie, Turquie, Mexique Chaux 1 Canada, Mexique Si<strong>le</strong>x 1 Canada, Mexique, Bahamas Source: U.S. Geological Survey (2009). Mineral Commodity Summaries, 2009, Washington, DC: U.S. Government Printing Oce. Note : <strong>Les</strong> combustib<strong>le</strong>s miniers sont exclus. a. En ordre décroissant <strong>de</strong> part d’importation.
Appendices Appendice G: Contrô<strong>le</strong> public/privé <strong>de</strong> l’exploitation minière <strong>de</strong> certains minerais pour 1975-2006 Minerai Entité Part du contrô<strong>le</strong> dans la production mondia<strong>le</strong> (en pourcentage) 1975 1984 1989 2000 2005 2006 Bauxite Public PEM 17.4 24.8 26.7 18.7 13.5 13.1 ECP 14.3 13.1 11.6 5.8 10.9 11.6 Dont la Chine 1.04 2.5 3.4 5.8 10.9 11.6 Total Public 31.7 37.9 38.3 24.5 24.4 24.7 Privé PEM 68.3 62.1 61.7 75.5 75.6 75.3 Total Public + Privé PEM 100 100 100 100 100 100 Charbon Public PEM n.d. 8.7 8.7 13.1 11.2 12.1 ECP n.d. 55.4 54.2 29.1 38.5 39.0 Dont la Chine n.d. 18.8 21.9 28.2 37.4 38.4 Total Public n.d. 64.1 62.9 42.2 49.7 51.1 Privé PEM n.d. 35.9 37.1 57.8 50.3 48.9 Total Public + Privé PEM 0 100 100 100 100 100 Cuivre Public PEM 26.7 35.2 30.6 22.4 20.3 18.4 ECP 22.0 23.5 21.9 5.3 5.2 5.9 Dont la Chine 2.0 2.9 3.3 4.4 4.4 5.0 Total Public 48.7 58.7 52.5 27.7 25.5 24.3 Privé PEM 51.3 41.3 47.5 72.3 74.5 75.7 Total Public + Privé PEM 100 100 100 100 100 100 Or Public PEM 2.3 3.4 2.3 6.2 4.7 4.3 ECP 19.9 25.1 19.0 7.0 10.3 11.0 Dont la Chine 0.1 4.0 4.3 6.3 9.1 9.8 Total Public 22.2 28.5 21.3 13.2 15.0 15.3 Privé PEM 77.8 71.5 78.7 86.8 85 84.7 Total Public + Privé PEM 100 100 100 100 100 100 Minerai <strong>de</strong> fer Public PEM 19.5 23 22.5 27.1 10.3 9.5 ECP 33.9 44.5 42.4 10.9 15.0 18.5 Dont la Chine 5.7 7.4 8.3 10.8 15.0 18.5 Total Public 53.4 67.5 64.9 38 25.3 28 Privé PEM 46.6 32.5 35.1 62 74.7 72 Total Public + Privé PEM 100 100 100 100 100 100 Plomb Public PEM 8.6 12.7 8.2 4.1 2.4 2.2 ECP 29.9 31.3 32.6 22.3 33.8 34.3 Dont la Chine 3.9 6.2 11.1 21.6 33.5 34.3 Total Public 38.5 44 40.8 26.4 36.2 36.5 Privé PEM 61.5 56 59.2 73.6 63.8 63.5 Total Public + Privé PEM 100 100 100 100 100 100 207