მოგზაურობა დედამიწის ცენტრისაკენ

და ბოლოს, აბსოლუტისაკენ ლტოლვა ხომ, საერთოდ, ადამიანის მოქმედებას,კერძოდ, მის შემეცნებით აქტიურობას ახასიათებს. ჟიულ ვერნის რომანი კიამოქმედებული ცოდნაა.თეთრი ლაქებიმაგრამ ჟიულ ვერნს კარგად ესმის, რომ არა მხოლოდ თავის უკიდურესწერტილებშია ასათვისებელი დედამიწა. წინა საუკუნეების გლობალურმააღმოჩენებმა საკმაოდ ბევრი "თეთრი ლაქა" დაგვიტოვა. გარკვეული თვალსაზრისით,ასეთი თეთრი ლაქები არც არასოდეს გაქრება სავსებით: მეცნიერება ხომ სულ ახალსაკვლევ უბნებს აღმოაჩენს სწორედ დიქ, სადაც ნიადაგი თითქოს ძირფესვიანად იყოშესწავლილი.ამიტომ, გარდა პოლუსებისა და დედამიწის ცენტრისა, ჟიულ ვერნისმოგზაურები და მკვლევარები სწავლობენ აფრიკის კონტინენტის ცალკეულ მხარეეს,სამხრეთ ამერიკის გადაკარგულ კუნძულებს...ზოგჯერ ისინი შედარებით ვიწრო ამოცანას ისახავენ, როგორც რომანში "სამიინგლისელისა და სამი რუსის თავგადასავალი", სადაც ექსპედიციის მიზანია ერთიმერიდიანის ზედმიწევნით ზუსტი გაზომვა.ოღონდაც თხრობა, ჩვეულებრივ, დასახული ამოცანის ფარგლებს სცილდება.ამოცანა ხშირად მიზანიც არის და საბაბიც. ეს განაპირობებს ჟიულ ვერნის რომანისთავისებურ აგებულებას. იგი სიუჟეტ-საბაბს შეიცავს და აღემატება მას.ჰაერი და წყალიჟიულ ვერნის რომანები მოიცავს მთელს დედამიწას და, მაშასადამე, გარდახმელეთისა, წყალს, ცეცხლსა და ჰაერსაც. ამ სტიქიონებს მწერალი ისეთივესიყვარულით, დაკვირვებითა და საქმის ცოდნით აღწერს, როგორც საკუთრივხმელეთს.იმთავითვე ხდება სინთეზი, განზოგადება. ცალკეული რომანი, როგორც ნაწილიმთელისა, იმდროინდელი მეცნიერების საერთო პრობლემატიკას უკავშირდება დაქმნის "არაჩვეულებრივ მოგზაურობათა" ციკლის გამაერთიანებელ პერსპექტივას.ამ საერთო პერსპქტივას თითოეული რომანის კერძო ამოცანა ან მიზანიუკავშირდება. ეს მიზნები მეტი სიცხადისათვის ორ დიდ კატეგორიად შეგვიძლიადავყოთ: 1) დედამიწის შესწავლა და 2) კოსმიური სივრცისა და სხეულებისშესწავლა. ჟიულ ვერნისათვის მთავარი პირველია და მეორეც, საბოლოო ჯამში,პირველს ექვემდებარე.თავის მხრივ დედამიწის შესწავლაში ორი დიდი დონე გამოიყოფა. პირველიარის უმეტესად დედამიწის ერთ-ერთი სტიქიის შესწავლა: მიწა, წყალი, ჰაერი,ცეცხლი. ასე მაგალითად, მიწაზე ხდება ძიება "საიდუმლო კუნძულში". ოკეანისუმდიდრეს ზღაპრულ სამყაროშია ჩაფლული კაპიტან ნემოს წყალქვეშა ნავი"ნაუტილუსი" რომანში "ოცი ათასი ლიე წყალქვეშ"; ჰაერში იმყოფებიან პესონაჟებიწიგნებისა, "ხუთი კვირა აეროსტატით"; ცეცხლის სამფლობელოს უპირისპირდებიანვულკანში ჩასული და ვულკანიდან ამოსული "დედამიწის ცენტრისაკენმოგზაურობის" პერსონაჟები.წყალი და ჰაერი, ისევე როგორც მიწა, არის ჟიულ ვერნისათვის, უწინარესყოვლისა, ადამიანის სასიცოცხლო სფეროები, ის გარემო, სადაც ფართოდ შლის