მოგზაურობა დედამიწის ცენტრისაკენ

სირაქლემაზე უფრო დიდებს, ფართო ფრთებს შლიან და ზევითკენ მიისწრაფიან,გრანიტის გუმბათს აწყდებიან.მთელი ეს მიწისქვეშა ნამარხი სამყარო გაცოცხლდა ჩემს გონიერებაში. თვალწინმესახება სამყარო, პირველყოფილი ადამიანის წარმოშობამდე ბევრად ადრე,როდესაც ჯერ ჩამოუყალიბებელი დედამიწაზე საკმარისი პირობები არ იყოადამიანის არსებობისათვის. ჩემი სიზმარი წინ უსწრებს ცოცხალ არსებათაწარმოშობას. უკან ვიხევ: ძუძუმწოვარი ცხოველები ქრებიან, შემდეგ ფრინველები,შემდებ მეზოზიური ერის ქვეწარმავლები, და ბოლოს, თევზები, კიბოსნაირნი,მოლუსკები. ქრებიან და არყოფნაში იძირებიან გარდამავალი პერიოდისზოოფიტები. დედამიწის მთელი სიცოცხლე ჩემშია მოქცეული და ამ დაცლილ,უკაცრიელ სამყაროში მხოლოდ ჩემი გული ჟღერს. არ არსებობს არც წელიწადისდროები, არც კლიმატების სხვაობა; დედამიწის სითბო განუწყვეტლივ მატულობს დაუკვე სხივოსანი მნათობის სითბოს აღემატება. მცენარეულობა ჭარბად ვითარდება დაბუმბერაზი ხდება. აჩრდილივით დავდივარ ხისებრ გვიმრებს შორის, გაუბედავადდავდივარ ჭრელ მერგელსა და ქვიშაქვაზე, უშველებელი წიწვიანი ხეების შტამბსვეყრდნობი; სფენოფილების, ასტეროფილებისა და ასი ფუტის სიმაღლისლიკოიპოდების ჩრდილში ვიძინებ.საუკუნეები წუთებივით გარბიან! მივყვები დედამიწის გარდაქმნას. მცენარეებიქრებიან; გრანიტული კლდეები სიმკვრივეს კარგავენ; უფრო ინტენსიური სიცხისგავლენით, მკვირვი მდგომარეობა თხევადში გადადის, დედამიწის ზედაპირზეწყალი იშლება, დუღს და ორთქლდება; წყლის ორთქლი დედამიწას ფარავს,დედამიწა - კი თანდათან გაზისებურ, გავარვარებულ მასად იქცევა, თეთრადვარვარებს, მზის ოდენაა და მასავით ბრწყინვალე!ამ ნისლეულის შუაგულში, რომელიც მილიონ ოთხასი ათასჯერ უფრო დიდიავიდრე ის დედამიწა, რომელსაც იგი ერთ მშვენიერ დღეს შექმნის, მე პლანეტარულსივრცეში მივქრივარ! ჩემი სხეული უწონადო ხდება და ატომის მსგავსად ერთვისგაზისებურ მასას, რომელიც უსასრულობაში თავის ალმოდებულ ორბიტას ხაზავს!რა ოცნებაა! სად გადავყავარ? ჩემი ციებ-ცხელებით შეპყრობილი, აკანკალებულიხელით უცნაურ დეტალებს ქაღალდზე ვხატავ! ყველაფერი დამავიწყდა;პროფესორიც, გამყოლიც და ტივიც! ჩემს გონებას ჰალუცინაცია დაეუფლა...- რა დაგემართა? - მეკითხება ბიძაჩემი.ფართოდ გახელილი თვალებით შევცქერი - ვერ კი ვხედავ.- ფრთხილად, აქსელ, თორემ წყალში ჩავარდები!იმავე წამს მე ვგრძნობ, თუ როგორ ღონივრად ჩამავლო ხელი ჰანსმა. ის რომ არყოფილიყო, ზმნებით შეპყრობილი, ტალღებში გადავეშვებოდი.- ხომ არ შეიშალა? - წამოიძახა პროფესორმა.- რა მოხდა? - ვიკითხე, გონს რომ მოვედი.- ავად ხომ არა ხარ?- არა, წამიერი ჰალუცინაცია მქონდა, მაგრამ უკვე გამიარა. ისე, ყველაფერი ხომრიგზეა?- დიახ! ზურგის ქარია, ზღვა მშვიდია, სწრაფად მივქრივართ და, თუ ვარაუდიარ მღალატობს, მალე ნაპირსაც უნდა მივადგეთ.ამ სიტყვების გაგონებაზე წამოვდექი და ჰორიზონტს გავხედე; მაგრამ წყლისკიდე კვლავინდებურად ღრუბელთა კიდეს ერთვოდა.