09.01.2014 Views

Keuzecollege Hoge EnergieFysica Katholieke Universiteit ... - EHEF

Keuzecollege Hoge EnergieFysica Katholieke Universiteit ... - EHEF

Keuzecollege Hoge EnergieFysica Katholieke Universiteit ... - EHEF

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

waaruit volgt dat:<br />

q µ proton<br />

W µν<br />

= 0 , (4.20)<br />

2<br />

M p q ⋅ p 2<br />

W 4<br />

------W 1 + ⎜<br />

⎛ ------------ ⎟<br />

⎞ ⎛q ⋅ p 2 ⎞<br />

= W2 en W 5 = – ⎜------------<br />

⎟ W 2<br />

. (4.21)<br />

⎝ ⎠<br />

⎝ ⎠<br />

q 2<br />

q 2<br />

Dus de proton tensor vereenvoudigt tot een uitdrukking met twee onbekende grootheden (die nog<br />

wel van de vrije kinematische variabelen af kunnen hangen):<br />

µν<br />

W proton<br />

⎛<br />

W 1<br />

g µν q µ q ν ⎞ W 2 µ ⎛q ⋅ p 2 ⎞<br />

⎜–<br />

+ ---------- ⎟ ------ ⎜<br />

⎛ p 2<br />

– ⎜------------<br />

⎟ q µ<br />

⎟<br />

⎞ ⎛ ν ⎛ q ⋅ p ⎞<br />

p2 – ⎜------------<br />

2 ⎟ q ν ⎞<br />

=<br />

+<br />

⎜<br />

⎟ . (4.22)<br />

⎝<br />

⎠ ⎝ ⎝ ⎠ ⎠ ⎝ ⎝ ⎠ ⎠<br />

q 2<br />

M p<br />

2<br />

Contraheren we deze uitdrukking met die van de lepton tensor en gebruiken we de definitie van de<br />

kinematica in het rust-systeem van het proton met het inkomend elektron langs de z-as dan krijgen<br />

we voor het spin-gemiddelde matrixelement in het kwadraat:<br />

dσ<br />

---------------<br />

dE'dΩ<br />

α 2<br />

De functies W 1<br />

en W 2<br />

heten de structuurfuncties van het proton en zijn afhankelijk van twee onafhankelijke<br />

kinematische grootheden in de reactie. Experimenteel kunnen we daarvoor het best de<br />

energie van het uitgaande elektron E' en de verstrooiingshoek van het uitgaande elektron met betrekking<br />

tot het ingaande elektron θ kiezen. Theoretisch blijkt een goede keuze de virtualiteit, of het<br />

oplossend vermogen, van het foton, Q 2 , en een variabele die Bjorken-x heet:<br />

q 2<br />

x = –-------------------- , (4.24)<br />

2( q ⋅ p 2<br />

)<br />

en waarvan we in het volgende laten zien dat die een directe fysische betekenis heeft.<br />

Een andere variabele die men vaak tegenkomt in diep inelastische verstrooiing van leptonen aan<br />

hadronen is<br />

q ⋅ p 2<br />

y = -------------- , (4.25)<br />

p 1<br />

⋅ p 2<br />

die geïnterpreteerd kan worden als de fractie van de energie die het lepton aan het uitgewisselde<br />

foton overdraagt (in Lorentz-invariante notatie). Van de variabelen Q 2 , x en y zijn er maar twee<br />

onafhankelijk te kiezen. Tussen de variabelen geldt de relatie (als we het electron en proton massaloos<br />

nemen):<br />

waarin s de zwaartepuntsenergie van het electron-proton systeem is.<br />

In de limiet dat het proton wordt gezien als een object en de elektron-proton verstrooiing elastisch is<br />

kunnen we de werkzame doorsnede simpelweg krijgen door te nemen:<br />

q 2<br />

= ------------------------------------ . (4.23)<br />

4E 2 4 ( 2W 1<br />

sin 2 ( θ ⁄ 2) + W 2<br />

cos 2 ( θ ⁄ 2)<br />

)<br />

sin ( θ ⁄ 2)<br />

Q 2<br />

q 2<br />

q 2<br />

= sxy , (4.26)<br />

Collegedictaat <strong>Hoge</strong> Energiefysica 59

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!