0 S 2 \> ° { °\ - Acehbooks.org

128 VIJFDE HOOFDSTUK.
voor een schitterend tafereel, van de voordeelen
onmiskenbaar door het Gemeenebest van haar
getrokken. - Niet geheel overbodig is het op te
merken, dat in de laatste jaren voor 1795 de lakens
en wollen stoffen naar Indië verzonden eene waarde
bedragen hadden van ongeveer ƒ250,000, en de
fZ S ^ Z- 1 " 8011 ' Spek ' b0ter en kaas omt rent
ƒ300,000 sjaars. - De uitdeelingen waren slechts
schijnbaar zoo aanzienlijk, Avant ofschoon de 12'/,
pCt. over iedere actie, beloopen eene som van
ƒ375, moest daarvan gekort worden voor het
gewest, in de Provincie Holland 4>/2 pCt. 0^135
en in Zeeland 8 pCt. ofƒ 240. - Hoe klein werd
dus de genoten uitdeeling! - Het werkvolk op
Compagnies werven bedroeg minstens 2500 man,
en de Bewindhebberen met de Ministers en Bedienden
wel 800 personen, welke meerendeels
ruime bezoldingen hadden getrokken. Men berekene
verder de directe en indirecte verdiensten. —
Compagnies Dienaren in Indië, maakten, door tusschenkomst
van den Ontvanger-Generaal der Compagnie
, jaarlijks over twee en dertig ton gouds;
ook vloeiden van hunne winsten langs andere
kanalen geen gering gedeelte naar Nederland.
Belangrijk is hetgeen gezegd wordt over het
openstellen van den handel, want daaruit kan
ontwaard worden hoe men deswege nog bekrompeno
denkbeelden koesterde. Alhoewel het aangevoerde
omtrent den vrijen handel, wanneer men den inlander
do vrijheid liet om zijne voortbrengselen te
verkoopen aan wien hij wilde, - niet van juistheid
ontbloot zijn, zoo was men in geenendeele tot
een helder inzigt gekomen, in gevalle de gedwongene
leverantien aan de Compagnie zouden