0 S 2 \> ° { °\ - Acehbooks.org

ZESDE HOOFDSTUK. 173
treden op Java in de plaats der belastingen, welke
hier te lande, onder zoo velerlei vormen, moeten
gedragen worden. Doch daar grijpen ze nog dieper
in het eigenlijke leven en de huishouding van den
Staat ; de ingezetenen van die verbindtenissen jegens
hunne Vorsten en Eegenten te ontslaan, zou slechts
met geweld uit te voeren zijn, als beroovende de
hoogere standen onder de Javanen van alle middelen
van bestaan. Men zou de banden, welke de
geheele Maatschappij op Java te zamen snoeren en
onderling verbinden, gewelddadig moeten verscheuren
— en het heerlijke, vruchtbare Java zou aan
de schromelijkste wanorde worden prijs gegeven.
Regeringloosheid en bloedtooneelen zouden het zoo
schoone Java onderst boven keeren en tot een
moordhol maken. En wat zoude er onder dat alles
van de Nederlandsche Oppcrmagt op Java worden?
Ook de Nederlanders zouden in dien chaos van
verwarring verzwolgen worden.
Maar nog iets: wanneer de Nederlandsche Staat,
thans in plaats van de Oost-Indische Maatschappij
getreden, van de verpligte leveringen, hetzij kosteloos
of tegen geringe betaling plaats hebbende,
geheel afstand deed, wat bleef er dan overig van
die winsten of voordeelen, waaruit inzonderheid de
inkomsten op Java en in Nederland, uit de Indische
producten voortvloeijende, hadden bestaan?
En waren de winsten op de producten niet de
voornaamste inkomsten geweest? In zoodanige
omstandigheden zouden er, bij vrijen handel, alleen
overschieten de in- en uitgaande regten, welke op
den handel konden gelegd worden. Was het niet
zeer twijfelachtig of de Vorsten, de productie voor
uitvoer, in zoodaniger voege zouden aanmoedigen