0 S 2 \> ° { °\ - Acehbooks.org

350 ELFDE HOOFDSTUK.
zijne algemeene invoering, en dewijl Daendels van
het begrip uitging dat de koffij, als hoofdproduct
van Java, de grootste zorge waardig was. Hetgeen
men als een bijna onoplosbaar problema had beschouwd,
werd door Daendels zonder tegenstand te
ontmoeten, tot stand gebragt.
De toestand der Javaansche landbouwers, mindere
Hoofden en Regenten, die in ellende verkeerden,
of onder verpletterende schulden gebukt gingen,
werd door hem zoodanig verbeterd, dat van toen
af de inboorlingen van druk ontheven, zich in
welvaart ontwikkelden en de bevolking toenam.
Eigenlijk was door hem gevolgd het stelsel van de
Oost-Indische Compagnie, doch gewijzigd ten nutte
van den inboorling, onder afschaffing van de misbruiken
, waardoor de last ondragelijk was geworden.
Doch hij matigde zich ook het regt aan om de
Regenten, die hun gezag over hunne onderhoorigen
op eene drukkende wijze uitoefenden, door anderen
te doen vervangen, met geheel ontslag of met
verplaatsing naar elders.
Dan, helaas ! deze weldadige inrigting, welke
Java te danken had aan den man, die, ingevolge
partijdige ingenomenheid, of uit haat ingegevene
voorstelling, slechts door schrik en vrees regeerde,
deze weldadige inrigting bestond niet lang! Door
de, zoo het heette, zachte Engelsche regering,
werd de zaak «weder op den ouden voet terug
gebragt; en, strijdig met alle billijkheid en zonder
ecnigzins op den marktprijs te letten, onder ons
Bestuur» aanvankelijk zoo gelaten ').
1) Zie Indische Bij, in de bereids vroeger aangehaalde «Opmerkingen
omtrent de gedane voorstellen tot verbetering der Finantiën, door
middel van uitbreiding der Kuituur enz. op Java,» van Professor BLUME