0 S 2 \> ° { °\ - Acehbooks.org

168 ZESDE HOOFDSTUK.
zich in dezer voege uit ') : « Al wil men een soort
van vrijen handel, met modification toestaan, en
zelfs den handel in Indië, of van haven tot haven,
geheel open stellen, dan kan dit echter volstrekt
niets helpen, zoo lang als het stelsel van verpligtc
Leveranciën staan blijft. Want van wie zal men
koopen? Zoo lange er verpligte leverancien zijn,
kan en zal de Javaan niet meer planten, dan zoo
veel als hij voor zijne eigene nooddruft noodig
heeft, en zoo veel als hij door den Eegent gedwongen
wordt om, voor het contingent of de verpligte
leverantie, te moeten leveren.» — Hierin gaat, op
zijne beurt, D. V. H. te verre, dewijl er een aantal
voorwerpen waren, die niet aan verpligte leverantie
op Java waren onderworpen.
Er waren nog altijd mannen, welke van de
grootste vasthoudendheid de ontwijfelbaarste bewijzen
gaven, en die staande hielden : «De Compagnie
moet niet vernietigd worden; de handel op Oost-
Indie moet niet aan particulieren afgestaan worden.»
D. Van Hogendorp hield van zijne zijde onwrikbaar
vast aan zijne denkbeelden, ofschoon hier en daar
wijzigingen toelatende of aanduidende. Hij begreep
te regt hoe kostbaar eene bezitting Java
was. Naar waarheid heet het: «Wij hebben
en houden nog het onbegrijpelijk rijk en gezegend
Java, hetgeen eene goudmijn voor de Kepubliek
kan worden, door zijne overvloedige en
schoone producten en ongemeene vruchtbaarheid. » —
Hij dringt er vooral op aan om, bij de herstelde
vrede, zijn stelsel van vrijen handel, en de afschaffing
van verpligte leverantien op Java in te
!) Antwoord (tan eenen, Oiignwnndcn bl. Vi.