0 S 2 \> ° { °\ - Acehbooks.org

ZESDE HOOFDSTUK. 153
is gezegd dat Mr. S. C. Nederburg gewezen Commissaris-Generaal,
de voorstander was van het oude
beginsel: uitsluitende Maatschappij, terwijl Dirk
Van Hoogendorp, laatstelijk Gezaghebber van Java's
Oosthoek, die onder anderen de Compagnie in
Bengale, op Onrust en op Java's Noordkust had
gediend, vrije handel in zijn vaandel voerde.
Het ontwerp tot het verleenen aan de Aandeelhouders
van den handel op Sina bij Octrooi, in het jaar
1802 door hot Staats-Bewind aan het Weto-evend
ligchaam aangeboden, was eigenlijk afkomstig van
D. Van Hoogendorp. Het stelsel van vrije handel
wenschte hij dus evenmin tot Sina te zien uitgestrekt
als tot Japan, omtrent welk laatste rijk een
ieder, ook bij de oppervlakkigste kennis van den
handel op het Rijk Nippon, van de onmogelijkheid
tot vrijstelling overtuigd was. Behalve de beide
werken '), welke als het punt van uitgang moeten
worden beschouwd, en tevens als het beo-insel behelzende,
dat tot grondslag heeft gestrekt, zijn de
volgende, meestal kleinere geschriften, door D. Van
Hogendorp uitgegeven. De hevigheid, welke men
hier en daar in het Berigt ontmoet dat, kort na
zijne terugkomst in Nederland, is in het licht gekomen,
vindt men minder in zijne latere stukken.
Ofschoon hij, na zijn vertrek van Java, ook Britsch
Indie had bezocht, en die reis niet zonder invloed
1) liet eerste Berigt van den tegenwoordigen Toestand der Bataaf
sehe Bezittingen in Oost-Indien en den Handel op dezelve, is
uitgegeven op het einde van 17ÜÜ ; het andere, Stukken rakende den tegenwoordigen
Toestand der Balaafsche Bezittingen in Oost-Indie en den
Handel op dezelve; behelst de Memorie van B. Van Der Oudermculen
van den 10« van Slagtmaand 1785, en de Memorie van een
Ongcnoemdon. 's Hflgc en Delft 1801.